PEKİN (AA) – TEVFİK DURUL – Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in'in Kuzey Kore meselesi ekseninde Çin ve ABD arasında izlediği “denge siyaseti “, bu ülke liderleri ile hafta içinde üst üste yapacağı görüşmelerde ilk ciddi sınavını verecek.
ABD Başkanı Donald Trump, Japonya'dan başladığı 13 günlük Asya turunun ikinci durağı Güney Kore'de yarın ve 8 Kasım'da temaslarda bulunacak.
Moon, önce ülkesini ziyaret eden Trump'ı başkent Seul'de ağırlayacak, ardından da 10 Kasım'da Vietnam'da düzenlenecek Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamında Çinli mevkidaşı Şi Cinping ile ikili görüşme gerçekleştirecek. APEC zirvesi öncesinde ise ABD ve Çin liderleri, Trump'ın Asya turunun en önemli ayaklarından biri olan Pekin'de Kuzey Kore meselesini masaya yatıracak.
Güney Kore lideri, bir yandan Pyongyang'ın nükleer ve balistik füze tehditlerine karşı Washington yönetimi ile güçlü ittifakını devam ettirmek, diğer yandan da meselenin çözümündeki kilit aktör Pekin ile iş birliğini sağlamak için sıkı diplomasi yürütmeye hazırlanıyor.
Seul yönetimi, Trump'ın ziyareti öncesi ABD'nin Kuzey Kore nükleer tehdidine karşı Güney Kore topraklarında konuşlandırmaya başladığı Bölge Yüksek İrtifa Hava Savunma Sistemi'ne (THAAD) ev sahipliği yapmayacağı açıklamasında bulunmuştu.
Demokrasi Partisinden aday olduğu 9 Mayıs'taki erken seçimin ardından devlet başkanlığı koltuğuna oturan Moon Jae-in, her ne kadar ABD ile uyumlu çizgide bulunsa da Trump'ın aksine “Pyongyang ile uygun koşullar altında diplomatik müzakerelere açık olduğunu ” dile getiren bir lider olarak tanınıyor.
– Moon hükümetinden THAAD çıkışı
Çin'in karşı çıktığı THAAD'a ilişkin 30 Ekim'de Güney Kore Ulusal Parlamentosu'nda konuşma yapan Dışişleri Bakanı Kang Kyung-wa, “ülkesinin, ABD'nin küresel hava savunma sistemine ev sahipliği yapmayacağını, bu konuda Washington ve Tokyo ile ittifaka girmeyeceğini ” söylemişti.
Uluslararası kamuoyunda Pekin'in endişelerini giderme çabası olarak yorumlanan Kang'ın sözleri, Güney Kore'nin en önemli iki müttefiki ABD ve Japonya ile ilişkiler açısındansa kaygıyla karşılanmıştı.
Seul'ün THAAD çıkışı, Pekin'de büyük memnuniyet doğururken, Güney Kore'nin ABD ve Çin arasındaki dengeyi nasıl devam ettireceği tartışmalara neden olmuştu.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı H. R. McMaster, Kang'ın sözlerini “ülke politikası olacak kadar kesin değil ” şeklinde değerlendirmişti.
Ancak Devlet Başkanı Moon, cuma günü Channel News Asia'da yayımlanan demecinde, Kang'ın arkasında durarak, “ABD ve Japonya ile üçlü askeri ittifak geliştirmenin uygun olacağını düşünmüyorum. ” demişti.
Trump'ın yapacağı ziyaret öncesi “Mavi Saray ” olarak bilinen Güney Kore Devlet Başkanlığı Ofisi'nden yapılan açıklamada, “Kuzey Kore probleminin çözümü adına ABD ile güçlü ilişkilerin sürdürülmesi gerektiği ancak Japonya ile iş birliğini sınırlı tutmaktan başka seçenek bulunmadığı ” ifadesi kullanılmıştı.
Mavi Saray'ın açıklamasının, Japonya'nın 1910'da başlayan ve 35 yıl süren Kore işgali nedeniyle ülke kamuoyundaki “Japonya karşıtı ” eğilim gözetilerek yapıldığı yorumlarına neden oldu.
– Trump-Şi görüşmesi kilit önemde
Siyaset uzmanları, Trump ve Şi'nin Pekin'de yapacağı görüşmenin, Kore Yarımadası'ndaki mevcut gerginliğin çözümünde kilit rol oynayacağı değerlendirmesinde bulunuyor.
ABD ve Çin basınında yer alan haberlerde, Trump-Şi görüşmesinde, Kuzey Kore meselesi üzerinde ayrılık noktalarını vurgulamak yerine iş birliğine odaklanılacağı savunuluyor.
Bu arada Seul yönetiminin ABD'nin yanı sıra Japonya'nın da dahil olduğu üçlü askeri ittifaka yanaşmayacağı söylemine Trump'ın ziyareti sırasında nasıl karşılık vereceği merak edilen konulardan birini oluşturuyor.
Kuzey Kore meselesinde ABD ve Çin arasında sıkışan Moon'un denge siyaseti, muhafazakar muhalefet Bağımsız Kore Partisinin (LKP) sert eleştirilerine hedef oluyor.
Moon-Trump görüşmesi öncesi hükümetten gelen THAAD açıklamasının, Trump'ın ziyareti öncesi ABD ile iş birliğinin geliştirilmesini riske attığını savunan LKP Sözcüsü Kang Hyo-sang, “Moon hükümetinin şimdi yapmak zorunda olduğu şey, ABD ile güçlü askeri ittifak vasıtasıyla Çin üzerindeki baskıyı artırmak. ” ifadesini kullandı.
– En yüksek seviye güvenlik önlemleri
Bu arada Seul polisi, oluşan gergin atmosfer nedeniyle ABD liderinin ziyareti öncesi kentte en yüksek seviyede güvenlik önlemlerinin alındığını açıkladı.
Trump'ın ziyareti sırasında kentin farklı noktalarında Trump'ı destekleyen ve protesto eden gösterilerin düzenlenmesi bekleniyor. Emniyet yetkilileri, güvenliği tehdit eden durumlarda protestoculara müdahale edileceği uyarısını yaptı.
Seul'de Trump'ın kalacağı otelin çevresindeki tüm yollar ile temasları sırasında kullanacağı güzergahlar, kontrollü olarak trafiğe kapatılacak.
