CENEVRE (AA) – Batı Sahra sorununa yönelik çözüm arayışları kapsamındaki “yuvarlak masa toplantısı “, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreterinin Batı Sahra Özel Temsilcisi Horst Köhler'in ara buluculuğunda bugün başladı.
BM Cenevre Ofisi'nde gerçekleşen Batı Sahra görüşmelerine Fas, Polisario Cephesi, Cezayir ve Moritanya'dan heyetler katılıyor.
Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, Polisario Cephesi Ulusal Sekreterliği üyesi Kathri Adbouh, Cezayir Dışişleri Bakanı Abdellader Messahel ve Moritanya Dışişleri Bakanı İsmail Ould Şeyh Ahmed “yuvarlak masa toplantısında ” heyetlere başkanlık yapıyor.
Afrika'nın batısında 1975'ten bugüne gerilime yol açan Batı Sahra sorununun aşılması için Fas ve Polisario Cephesi, BM gözetiminde 6 yıl aradan sonra ilk kez müzakere masasına oturuyor.
Almanya'nın eski Cumhurbaşkanı Horst Köhler'in ara buluculuk yaptığı görüşmelere ilişkin dün BM'den yapılan açıklamada, “Batı Sahra halklarının kendi geleceklerini tayin edeceği, tüm tarafların razı olacağı, adil, kalıcı bir çözüme ulaşmak için ilk adım niteliği taşımasının amaçlandığı ” belirtilmişti.
Polisario Cephesi ve Fas arasında BM ara buluculuğu ile yürütülen son müzakereler 2012'de sonuçsuz kalmıştı.
Yarın sona erecek görüşmelerin ardından Köhler'in basın toplantısı yapması bekleniyor.
- Batı Sahra sorunu
Fas'ın, 1975 yılında eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra'yı topraklarına katmasının ardından Cezayir'in destek verdiği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi ile Fas yönetimi arasında gerginlik başladı.
Polisario Cephesi, 1991 yılında BM ara buluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasına kadar Fas güvenlik güçlerine karşı silahlı mücadele yürütüyordu. Ateşkes anlaşmasından bu yana Batı Sahra'nın statüsüyle ilgili görüşmeler yapılsa da henüz başarıya ulaşamadı.
Fas bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken, Polisario Cephesi ise Batı Sahra'nın bağımsız devlet olduğunu ileri sürüyor ve kendi kaderini belirlemek için referandum yapılmasını istiyor.
Batı Sahra'dan on binlerce sığınmacıyı topraklarında barındıran Cezayir de referandum önerisine destek veriyor.
- Geçmişe uzanan anlaşmazlık
Fas, Marakeş kentinde düzenlenen terör saldırısının arkasında Cezayirlilerin olduğunu iddia ederek Ağustos 1994'te Cezayir vatandaşlarından vize talep etmeye başladı. Cezayir, Fas'ın bu adımına karşılık Eylül 1994'te iki ülke arasındaki sınır kapılarını kapattı.
Cezayir, Fas'ın zaman zaman yaptığı sınır kapısını açma çağrılarına olumlu cevap vermedi. Cezayir Dışişleri Bakanlığından 2013 yılında yapılan açıklamada sınır kapısını açmak için bazı şartlar öne sürüldü.
Bu şartlar, “Fas'ta Cezayir aleyhine resmi ve gayriresmi karalama kampanyasına son vermek, uyuşturucu kaçakçılığını engellemek için etkin iş birliği yapma, Cezayir'in Batı Sahra konusundaki tutumuna saygı gösterme ve uluslararası kanunlara uygun şekilde çözüm üretme ” olarak sıralandı.
İki ülke arasındaki ilişkiler hala “soğuk ” seyrederken, en önemli anlaşmazlıklardan birinin de Batı Sahra olduğu belirtiliyor.
