İSTANBUL (AA) – GÜLSÜM İNCEKAYA – Uluslararası İlişkiler Uzmanı Doç. Dr. Aylin Ünver Noi, “Ekonomi, enerji koridorları, modern İpek Yolu, terörle mücadele ve mülteci sorunu gibi iç içe geçmiş ortak birçok konu varken ne Avrupa Türkiye'den, ne de Türkiye Avrupa'dan vazgeçebilir. ” dedi.
Johns Hopkins Üniversitesi SAIS Transatlantik İlişkileri Merkezi Kıdemli Uzmanı Ünver Noi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AB'nin enerji politikaları stratejisinin Türkiye'den çok farklı olmadığını belirterek, AB ve Türkiye'nin, Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmak için ortak politikalar üretmesi gerektiğini söyledi.
İstinye Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi de olan Ünver Noi, Azerbaycan gazını Avrupa'ya bağlayacak Güney Gaz Koridoru'nda Türkiye-AB iş birliğinin net bir şekilde ortada olduğuna dikkati çekerek, ''AB'nin de Türkiye'nin de Rusya'ya bir enerji bağımlılığı söz konusu. Dolayısıyla enerji kaynaklarını çeşitlendirme adına her ikisinin de ortak düşünceleri var ve buna uygun politikalar üretmeye çalışıyorlar. Azerbaycan gazını Avrupa'ya bağlayacak Güney Gaz Koridoru'nda Türkiye-AB iş birliği net bir şekilde ortada. Son dönemlerde ilişkilerdeki gerginliğin bu iş birliğini etkileyeceğini düşünmüyorum çünkü her iki tarafın da bu konuda birbirine ihtiyacı var. Ekonomi, enerji koridorları, modern İpek Yolu, terörle mücadele ve mülteci sorunu gibi iç içe geçmiş ortak birçok konu varken ne Avrupa Türkiye'den, ne de Türkiye Avrupa'dan vazgeçebilir.''
“Türkiye, Avrupa'dan uzaklaşıyor, transatlantik eksenine kayıyor'' yönündeki eleştirilerin yersiz olduğunu dile getiren Ünver Noi, ''Türkiye blok değiştirmiyor. 1950'den beri transatlantik bölgesinde yer alıyor zaten.'' ifadesini kullandı.
Çok kutuplu bir dünyaya doğru gidilirken Türkiye'nin blok tercihi yapmadığının altını çizen Ünver Noi, şunları kaydetti:
''Enerji, terörle mücadele ve ekonomik alanlarda iş birliği tek bir blok içinde yapılmıyor. Tabii bu, 'diğer küresel güçlerle ilişkilerimizi geliştirelim ama mevcutları da bozalım' anlamına gelmiyor. Mevcut ilişkilerin üstüne yeni köprüler inşa edebiliriz. Bugün baktığımızda Çin'in modern İpek Yolu projesi var. Amaç; Çin'i Avrupa'ya bağlamak. Tabii bunun rotası Türkiye'den geçiyor. Geçenlerde bunun demiryolu kısmı tamamlandı. Pek çok proje bu şekilde devam ederken Türkiye'nin bunlarda yer almaması veya transatlantik ayağını boş vermesi düşünülemez.''
– ''Türkiye'nin çok taraflı bir politika anlayışı var''
Doç. Dr. Ünver Noi, “Türkiye'nin Avrupa ile köprüleri tamamen atıp Rusya, İran, Çin eksenli bir blokta yer almaya çalıştığı “na dair iddiaların kayda değer olmadığını vurgulayarak, Türkiye'nin bir yandan bu blokla iş yaptığını, aynı zamanda Avrupa ile ilişkilerini de geliştirdiğini söyledi.
AB Bakanlığı'nın, ulaşım, enerji hatları, mevcut gümrük birliğinin modernleştirilmesi ve yeni fasılların açılması gibi konularda yoğun çalışma içerisinde olduğuna işaret eden Ünver Noi, şöyle devam etti:
''Türkiye'nin Avrupa Birliği ile ilişkiler açısından yeni bir pozitif ajanda yaratma yönündeki çabaları bu kadar ortadayken Türkiye'nin, Rusya'ya doğru kaydığını düşünmüyorum. Türkiye'nin çok taraflı bir politika anlayışı var. Türkiye'nin belli bir düzeyde, belli bir yerde kalmasından ziyade tüm bu ilişkileri yoluna koyma, düzeltme ve iyileştirme çabalarına gitmesi gerektiği ve gideceğini de düşünüyorum. Zaten gelişmeler de bunu gösteriyor.''
Ünver Noi, Türkiye'nin savunma sistemleri konusunda teknolojisini geliştirmeye yönelik uzun vadeli projeler üretmeye çalışırken, bir yandan da mevcut tedarikçileri çeşitlendirmeyi hedeflediğini söyleyerek, “Zaten Rusya'dan S-400 füzeleri alma nedeni de bu. Ayrıca Türkiye, Fransa ve İtalya ile ortak hava savunma sistemi geliştirilmesi için anlaşma yapmaya hazırlanıyor. EUROSAM projesi yeni nesil hava savunma sistemlerinin tedariki, üretimi, geliştirilmesi ve ihracatını kapsıyor. Bu anlaşmanın çok daha ileri düzeyde Türkiye'ye avantaj sağlayacağını düşünüyorum. Zaten Türkiye'nin istediği kendi teknolojisine sahip olmak, kendisi üretmek, kendi milli savunma sistemini sağlamak. ” değerlendirmesinde bulundu.
– ''Avrupa ile ilişkiler yeniden şekillenebilir''
Ünver Noi, geçmiş dönemde Rusya ile yaşanan “uçak krizi “ne de değinerek, “Türkiye ve Rusya o kopma noktasından bugünkü duruma ilişkilerini getirebiliyorsa, Avrupa ile de belli çıkarlar, belli konularda anlaşarak bu ilişkiler yeniden şekillenebilir.'' dedi.
Rusya ile ilişkiler bağlamında gelişme katedilmesine rağmen, iki ülkenin bazı konularda farklı görüşlere sahip olduğunu belirterek, “Buna rağmen hem savunma konusunda hem ekonomik hem de enerji konularında iş birliği yapabiliyorsak, bu ilişkileri derinleştirebiliyorsak ve bölgede birtakım sorunlara ortak çözüm arayabiliyorsak, bunu pek tabii ki Avrupa ve Amerika ile de yapabiliriz. Çünkü ortak birçok çıkarımız var.'' diyerek sözlerini tamamlandı.
