İSTANBUL (AA) – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), nisan ayında enflasyondaki düşüşte işlenmemiş gıda enflasyonunda süregelen yavaşlamanın belirleyici olmaya devam ettiğini belirterek, “Döviz kurlarının yıllık enflasyon üzerindeki birikimli etkileri azalmaya
devam etmektedir.” ifadesini kullandı.
TCMB, “Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu”nu yayımladı.
Raporda, nisan ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,78 arttığı ve yıllık tüketici enflasyonunun 0,89 puan
düşerek yüzde 6,57 olduğu anımsatıldı.
İşlenmemiş gıda enflasyonunda süregelen yavaşlamanın tüketici enflasyonu üzerinde belirleyici olmaya devam ettiği vurgulanan raporda, “Döviz kurlarının yıllık enflasyon üzerindeki birikimli etkileri azalmaya devam etmektedir. Bu doğrultuda çekirdek göstergelerin ana eğilimlerindeki iyileşme sürerken yıllık enflasyonlarındaki düşüşün halen sınırlı kaldığı gözlenmektedir.” değerlendirmesi yapıldı.
Raporda, bu dönemde H ve I endekslerinin yıllık değişim oranlarının sırasıyla 0,11 ve 0,09 puan azalarak yüzde 9,21 ve 9,41 olarak gerçekleştiği kaydedildi.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, gıda grubu katkısının bir önceki aya göre 0,80 puan gerilemesinin dikkat çekici olduğu ifade edilen raporda, şu tespitler yapıldı:
“Bu dönemde enerji ve temel mal gruplarının katkılarında kayda değer bir değişiklik olmazken hizmet grubu katkısında sınırlı bir azalış gözlenmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi
incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin devam ettiği gözlenmiştir.
Hizmet grubu ana eğilimi bir miktar düşüş kaydetse de yüksek seviyesini korumuştur. Temel mal
grubu eğilimindeki zayıflama sürerken giyim grubu dışlandığında iyileşmenin daha belirgin
olduğu gözlenmiştir.
Nisan ayında hizmet fiyatları yüzde 0,64 artmış ve grup yıllık enflasyonu 0,10 puan
düşüşle yüzde 8,76 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon, diğer hizmetler ve lokanta-otel
gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir. Özellikle kira enflasyonu yüzde 8,39’a
ulaşarak dikkati çekmiştir. Gıda fiyatlarındaki olumlu seyrin etkisiyle lokanta-otel alt grubunda
aylık fiyat artışları yavaşlamaya devam ederken diğer alt gruplarda hızlanmıştır. Bu dönemde, temelde havayolu taşımacılığı kaynaklı ulaştırma fiyatlarında yüksek artışlar kaydedilmiştir.
Diğer hizmetler grubunda ise fiyat artışları itibarıyla ev içi hizmetler, sigortacılık ve eğlence kültür
kalemleri öne çıkmıştır. Özetle, gıda fiyatlarının olumlu yansımalarına karşın katılıklar ve
ücret kaynaklı etkilerin hissedildiği hizmet grubunda yıllık enflasyon yüksek seviyesini
korumuştur.”
– “Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu tarihi en düşük seviyesinde”
Raporda temel mal grubu yıllık enflasyonunun nisan ayında yüzde 10,11 ile yatay seyrettiği ve bu dönemde
yıllık enflasyon giyim grubunda artarken diğer gruplarda sınırlı bir düşüş kaydettiği belirtildi.
Dayanıklı mal grubunda aylık değişimler itibarıyla mobilya ve beyaz eşya fiyatlarındaki artışların öne
çıktığı aktarılan raporda, “Bu iki grupta yılın ilk dört ayındaki birikimli enflasyon sırasıyla yüzde 6,72 ve yüzde
3,98’e ulaşmıştır. Bu dönemde giyim ve dayanıklı dışı temel mal enflasyonu sınırlı bir miktar
gerilese de yüksek seviyesini korumuştur. Yakın dönemde istikrarlı seyreden Türk lirasına
karşın nisan ayında temel mal grubu enflasyonu yüksek seyretmeye devam etmiştir.” ifadelerine yer verildi.
Raporda enerji fiyatlarının nisan ayında yüzde 0,34 arttığına ve bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki yükselişin sürmesiyle yüzde 1,12 artan akaryakıt fiyatlarının belirleyici olduğuna işaret edildi.
Diğer taraftan tüp gaz ve katı yakıt fiyatları düşüşünü sürdürdüğü bildirilen raporda, bu gelişmeler
sonucunda, yıllık enerji enflasyonunun 0,10 puan gerileyerek yüzde 1,74 düzeyinde gerçekleştirdiği bilgisine yer verildi.
Raporda, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonunun son üç ayda belirgin bir yavaşlama kaydettiği, bu grupta yıllık enflasyonun, temelde taze meyve-sebze fiyat gelişmelerine bağlı olarak nisan ayı itibarıyla yüzde 1,38’e gerileyerek endeks tarihindeki en düşük seviyeye ulaştığı vurgulandı.
Meyve ve sebzelerde artan ürün arzının gıda fiyatları üzerinde aşağı yönlü bir etki oluşturduğu ifade edilen raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Bunun yanında kırmızı et fiyatları alınan tedbirlerin etkisiyle son aylarda nispeten ılımlı bir seyir izlemektedir. Bu gelişmelerle işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu nisan ayında belirgin olarak gerileyerek yüzde eksi 5,94 olmuştur. İşlenmiş gıda yıllık enflasyonu ise bu dönemde 0,18 puan azalışla yüzde 8,67 olarak gerçekleşmiştir. Bu grupta, ekmek ve tahıl ürünleri fiyat gelişmeleri daha olumlu bir görünümü sınırlarken alkolsüz içeceklerde devam eden fiyat artışları dikkat çekmiştir. Bu dönemde, gıda enflasyonundaki belirgin yavaşlama neticesinde gıda ve yemek hizmetleri
grubunun yıllık enflasyonu yüzde 3,57’ye, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise
sınırlı bir azalışla yüzde 7,95’e gerilemiştir.”
– “Tüketici fiyatları
üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar zayıf seyrini sürdürüyor”
Raporda yurt içi üretici fiyatlarının (Yİ-ÜFE ) nisan ayında yüzde 0,52 arttığı ve yıllık enflasyonun baz etkisiyle
0,93 puan azalarak yüzde 2,87 olduğu hatırlatıldı.
Aylık artışta, başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki yükselişin belirleyici olduğu, Türk lirasındaki istikrarlı seyrin bu etkiyi
sınırladığı kaydedilen raporda, yıllık enflasyonun imalat sanayisinde yüzde 4,11’e, petrol ve ana metal hariç imalat
sanayisinde ise yüzde 6,16’ya gerilediği belirtildi.
Raporda, ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, nisan ayında sermaye mallarındaki sınırlı azalışa karşılık diğer alt grup fiyatlarında artış gözlendiği ifade edildi.
Ara malı imalatı fiyatlarındaki artışta (yüzde 0,47) demir-çelik ürün fiyatlarının belirleyici olduğuna işaret edilen raporda, “Bu dönemde dayanıksız tüketim mallarında beyaz et fiyatları kaynaklı yüksek bir artış kaydedilmiştir. Sermaye malı imalatında motorlu kara taşıtlarındaki fiyat düşüşü öne çıkmıştır. Mücevherat dışı dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki artışta ise mobilya fiyatları belirleyici olmuştur. Sonuç olarak nisan ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar zayıf seyrini sürdürmüştür.” değerlendirmesi yapıldı.
