TİRAN (AA) – MALİK HASA/FATJON CUKA – Arnavutluk’un komünizmle yönetildiği dönemde, Enver Hoca rejimine karşı geldiği için toplama kamplarında tutulan ve sürgüne gönderilen mağdurlardan Simon Miraka, “Tutulduğum toplama kampında en az 400 çocuk yaşamını yitirdi. Bu çocukların mezarları bugün de bilinmiyor. Nasıl hayatta kaldığımıza inanamıyorum.” dedi.
Ülkeyi 1985 yılında ölümüne kadar 45 yıl boyunca yöneten komünist lider Enver Hoca’ya karşı olan binlerce aile, o dönem ülke genelindeki 23 hapishane ve 48 toplama kampına götürüldü. Burada türlü işkencelere maruz kalanların birçoğu da hayatını kaybetti.
Rejim karşıtı oldukları gerekçesiyle hayatları toplama kampı ve sürgünde geçen Simon Miraka, hala hafızasında dün gibi duran, korku ve acının baskın olduğu o dönemi AA’ya anlattı.
Şu anda 71 yaşında olan Miraka, rejim karşıtı olduğu için ailesinin 1944 yılında memleketleri Puka’dan gönderildiğini söyledi.
Ailesi sürgün edildiği sırada annesinin hamile olduğunu aktaran Miraka, “Onları İşkodra’ya götürmüşler. O dönemde buradaki birçok ev toplama kampına dönüştürülmüş. Ben de böyle bir evde dünyaya geldim. Henüz bir aylıkken güvenlik güçleri bizi arabaya bindirip, Berat şehrine götürmüş ve burada terk edilmiş evlere yerleştirilmişiz.” diye konuştu.
Miraka, kendisinden daha büyük olan kız kardeşinin o dönem ailece çok acı çektiklerini anlattığını belirterek, Berat halkının rejim güçleri görmesin diye 4 yıl boyunca sürekli geceleri kendilerine yemek getirdiğini söyledi.
1949 yılında Tepelena’da bulunan etrafı tel örgü ile çevrili bir kampa götürüldüklerini anlatan Miraka, bu kampta çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu 2 bin 500 kişi bulunduğunu ifade etti.
– “Nasıl hayatta kaldığımıza inanamıyorum”
Toplama kampındaki yaşam şartlarından bahseden Miraka, şunları kaydetti:
“Kadınlar yemek yapmak veya su ısıtmak için dışarıda ateş yakar, üzerine kazan koyardı. Kampın içi tamamen mayınlıydı. Çoğu zaman kadınlar ve yanlarındaki çocuklar mayınların patlaması sonucu hayatlarını kaybediyordu. Neredeyse her gün bir çocuk bu nedenle ölüyordu. Tutulduğum toplama kampında en az 400 çocuk yaşamını yitirdi. Bu çocukların mezarları bugün de bilinmiyor. Nasıl hayatta kaldığımıza inanamıyorum.”
Miraka, 1954 yılında Tepelena’daki kamptan alınıp, Luşna şehrindeki Savır kampına yerleştirildiklerini belirterek, “Burada bazı şeyler değişmeye başladı. Annelerimiz ücretli olarak çalışmaya başladı. Hayatımız biraz da olsa normale dönmeye başladı. Günde iki defa yoklama alınıyordu. Bunun dışında istediğimiz yere gidebiliyorduk ama kötü günlerimiz henüz bitmemişti.” dedi.
Miraka, en kötü dönemin 1973-1981 yıllarında yaşandığını, o dönemde her gün insanların gözaltına alınıp tutuklandığını anlattı.
İnsanların evlerinden korkarak çıktıklarını söyleyen Miraka, “Sabahları ailemizle vedalaşıp öyle evden çıkıyorduk. Bir daha görüşemeyecekmişiz gibi.” diye konuştu.
Miraja, komünizm rejiminin mahkum ettiği kişilerin günümüzdeki durumuna da değinerek, “Devlet, durumumuzun düzeltilmesi için birtakım kanunlar çıkarıyor ama hiçbiri yeterli değil. Ne yaparlarsa yapsınlar hayatımızı geri getiremezler. Giden yılların karşılığını hiç kimse veremez.” ifadelerini kullandı.
– 6 bin vatandaşın akıbeti hala belli değil
Eski Siyasi Mahkumların Entegrasyonu Enstitüsü Başkanı Bilal Kola da komünizm döneminin siyasi mahkumlarının infaz edilenler, hapis yatanlar ve toplama kamplarında tutulanlar olmak üzere üçe ayrıldığını ifade ederek, komünist rejim döneminden beri akıbeti hala bilinmeyen 6 bin vatandaş bulunduğunu söyledi.
Akıbeti hala bilinmeyen bu 6 bin vatandaşın bir kısmının yargılanmadan infaz edildiğini, bir kısmının ise toplama kamplarındaki kötü koşullar nedeniyle hayatını kaybettiğini düşündüklerini dile getiren Kola, ayrıca ülkede 18 bin vatandaşın “eski siyasi mahkum” statüsünde olduğuna işaret etti.
Kola, “Arnavutluk nüfusunun yüzde 30’u doğrudan ya da dolaylı olarak komünist rejimden etkilendi.” dedi.
