İSTANBUL (AA) – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, "Önümüzdeki dönemde salgın dönemine özgü destekleyici politikalardaki dengelenmeyle yurt içi talebin hız kesmesi beklenmekle birlikte yıl geneline ilişkin büyüme görünümü önemli ölçüde iyileşmiştir." ifadelerine yer verildi.
Kurulun 22 Ekim'deki toplantısına ilişkin yayımlanan özette, eylülde tüketici fiyatlarının yüzde 0,97 arttığı, yıllık enflasyonun yatay seyrederek yüzde 11,75 olduğu hatırlatıldı.
Özette, bu dönemde, temel mal ve gıda gruplarında yıllık enflasyonun yükselirken, hizmet ve enerji gruplarında gerilediği belirtildi. Temel mal grubunda, son aylarda
belirgin fiyat artışları gerçekleşen dayanıklı malların öne çıkarken, giyim ve ayakkabı grubunda
fiyatların, mevsimsel ortalamalara kıyasla zayıf bir seyir izlediği bildirildi.
Mevsimsellikten arındırılmış
verilerin hizmet fiyatlarında görece ılımlı bir artışa işaret ettiği kaydedilen özette, bu gelişmeler sonucunda,
çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonlarının arttığı, eğilimlerinin bir miktar zayıflamakla birlikte
yüksek seviyelerini koruduğu ifade edildi.
Özette, gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonunun eylül ayında 1,44 puan artışla yüzde 14,95'e
yükseldiği hatırlatıldı.
Yıllık enflasyonun işlenmemiş gıda grubunda 2,11 puan artışla yüzde 17,47'ye, işlenmiş gıda grubunda 0,93 puan artışla yüzde 12,79'a yükseldiği belirtilen özette, işlenmemiş
gıda enflasyonundaki artışta taze meyve ve sebze fiyatlarının belirleyici olduğunun altı çizildi.
Özette, işlenmiş gıda
grubunda ise, ekmek ve tahıllar ile katı ve sıvı yağlarda yüksek fiyat artışlarının dikkati çektiği kaydedildi.
– "Doğal gaz fiyatlarındaki baz etkisi grup yıllık enflasyonunu
aşağıya çeken temel unsur oldu"
Toplantı özetinde enerji fiyatlarının eylül ayında yüzde 0,50 arttığı, ancak grup yıllık enflasyonunun 2,82 puan
düşerek yüzde 6,77'ye gerilediği belirtildi.
Doğal gaz fiyatlarındaki baz etkisinin grup yıllık enflasyonunu aşağıya çeken temel unsur olduğu bildirilen özette, "Eylül ayında uluslararası petrol fiyatları bir miktar
gerilerken, döviz kurundaki değer kaybı grup enflasyonunda daha olumlu bir görünümü
sınırlamıştır. Ekim ayından itibaren geçerli olmak üzere hanehalkı, sanayi ve ticarethaneler
tarafından kullanılan elektrik fiyatları artmıştır." ifadelerine yer verildi.
Özette, temel mal fiyatlarının eylül ayında yüzde 2,18 arttığı, grup yıllık enflasyonunun 1,66 puan
yükselişle yüzde 11,68 olduğu anımsatıldı.
Bu gelişmede, fiyatları yüzde 3,70 artarak, yıllık enflasyonu yüzde 17,38'e ulaşan dayanıklı malların etkili olduğu belirtilen özette, şunlar kaydedildi:
"Döviz kuru geçişkenliğinin yüksek olduğu dayanıklı mallarda, kredi ivmesinin beraberinde getirdiği güçlü talep koşulları
da fiyat artışlarında etkili olmuştur. Diğer temel mal grubunda da benzer bir seyir izlenmiş ve
fiyatlar yüzde 1,54 oranında artmıştır. Öte yandan, giyim ve ayakkabı fiyatları yatay bir seyir
izleyerek grup genelinden ayrışmıştır. Bu dönemde, mevsimsel ortalamalara kıyasla zayıf bir
eğilim sergileyen giyim ve ayakkabı grubunda yıllık enflasyon yüzde 6,79’a gerilemiştir."
– "Eğitim hizmetlerindeki KDV düzenlemesi enflasyonu olumlu etkiledi"
PPK toplantı özetinde hizmet fiyatlarının eylül ayında yüzde 0,58 arttığı, grup yıllık enflasyonunun 0,99 puan
düşerek yüzde 10,84'e gerilediği belirtildi.
Yıllık enflasyonun ulaştırma hizmetleri, lokanta-otel ve kira
kalemlerinde gerilerken, haberleşme ve diğer hizmetlerde yükseldiği bildirilen özette, ulaştırma hizmetlerinin yıllık enflasyonunun belirgin şekilde gerilerken, bu gelişmede baz etkisinin yanı sıra şehirlerarası
otobüs ücretlerindeki yüksek düşüşün de etkili olduğu vurgulandı.
Özette, "Döviz kurundaki değer
kayıpları diğer hizmet grubunda etkili olmaya devam etmiştir. Eğitim hizmetlerindeki KDV düzenlemesi bu grupta enflasyonu olumlu etkilemiştir. Ekim ayında, kısa ve orta vadeli enflasyon beklentilerindeki yükseliş devam etmiştir. Yıl sonu
enflasyon beklentisi 30 baz puan artışla yüzde 11,76’ya, gelecek on iki ay beklentisi ise 38 baz
puan artışla yüzde 10,53’e yükselmiştir." ifadelerine yer verildi.
– "İktisadi faaliyette toparlanma devam ediyor"
Özette, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın devam ettiği, sanayi üretim endeksinin ağustos ayında bir
önceki aya göre yüzde 3,4 artarak salgın öncesi seviyesini aştığı belirtildi.
Yüksek frekanslı verilerin, toparlanmanın eylül ve ekim aylarında da sürdüğüne işaret ettiği bildirilen özette, şu değerlendirmeler yapıldı:
"İktisadi faaliyet,
finansman koşullarına duyarlı sektörler öncülüğünde geniş bir sektörel yayılımla artışını
sürdürürken, turizm ve bağlantılı sektörlerde görece zayıf seyir korunmaktadır.
Güçlü kredi ivmesiyle yurt içi talepte gözlenen hızlı toparlanmanın dış denge ve enflasyon
görünümüne olumsuz yansımalarını sınırlamak amacıyla ağustos ayından itibaren likidite yönetimi kapsamında sıkılaştırma adımları atılmaya başlanmıştır. Bu kapsamda son dönemde atılan politika adımlarıyla birlikte ticari ve bireysel kredilerdeki normalleşme eğilimi belirginleşmiştir. Önümüzdeki dönemde salgın dönemine özgü destekleyici politikalardaki dengelenmeyle yurt içi talebin hız kesmesi beklenmekle birlikte yıl geneline ilişkin büyüme görünümü önemli ölçüde iyileşmiştir."
– "İthalat talebi zayıflayacak"
Özette, ihracatın, rekabet gücü kazanımlarının ve küresel talepteki toparlanmanın etkisiyle artmaya
devam ettiği belirtildi. Diğer taraftan, salgın tedbirleri kapsamında uygulanan destekleyici politikaların kademeli olarak geri alınmasıyla ithalatta öngörülen dengelenmenin başladığı bildirilen özette, altın hariç tutulduğunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüksek seyrini koruduğu vurgulandı.
Kurulun, güçlü kredi ivmesine bağlı ilave ithalat talebinin önümüzdeki dönemde zayıflayacağı ve reel kurun dengeleyici etkilerinin daha belirgin hale geleceği
değerlendirmesinde bulunduğu ifade edilen özette, şunlar kaydedildi:
"Bu kapsamda, mal ihracatındaki güçlü toparlanma, emtia
fiyatlarının görece düşük seviyeleri ve reel kur düzeyi önümüzdeki dönemde cari işlemler
dengesini destekleyecektir. Kurul, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliği ve
makrofinansal istikrar açısından cari işlemler dengesindeki seyrin önemine dikkat çekmiştir.
İktisadi faaliyetteki toparlanma iş gücü piyasasına olumlu yansımaktadır. Temmuz döneminde
tarım dışı istihdam sektörler genelinde artarken, mevsimsellikten arındırılmış verilerle ikinci
çeyrekteki istihdam kaybının henüz yarısının telafi edilebildiği görülmektedir. Bu dönemde,
ekonomideki toparlanmaya bağlı olarak iş gücüne katılım oranı artış kaydetmiş, işsizlik oranları
gerilemiştir. Öncü göstergeler, iktisadi faaliyetteki toparlanmayla yeni iş ilanlarının arttığını ve
istihdam imkanlarının iyileşmeye devam ettiğini göstermektedir."
(Sürecek)
