GRAFİKLİ – Türkiye-Afrika Ekonomi ve İş Forumu

ANKARA (AA) – HÜSEYİN ERDOĞAN – Küresel rekabetin artmasıyla uluslararası enerji şirketlerinin yeni piyasa arayışlarını hızlandırması, enerji yatırımcılarının rotasını Afrika kıtasına yöneltiyor. Kıtaya ilgi duyan Türk yatırımcılar ve Afrikalı önderler, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından 2-3 Kasım 2016 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenecek ‘Türkiye-Afrika Ekonomi ve İş Forumu’nda bir araya gelecek.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayelerinde, bölgedeki yatırım imkanları, kıtada bulunan rezervler ve iş yapma fırsatlarının ele alınacağı ‘Türkiye-Afrika Ekonomi ve İş Forumu’na Afrika ülkelerinden bakanlar, özel kuruluşların yöneticileri, firma temsilcileri, Afrika Birliği ve Afrika Kalkınma Bankası üst düzey yetkilileri ve Afrika Bölgesel Ekonomik Topluluklarının Genel Sekreterleri katılacak.

Ekonomi Bakanlığı, Afrika Birliği Komisyonu, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından ortaklaşa 2-3 Kasım 2016 tarihlerinde İstanbul Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda düzenlenecek forum, Türkiye ve Afrika ülkeleri iş çevreleri arasında uzun süreli işbirliğinin tesis edilmesini amaçlıyor.

-“Türk iş adamları için kongre çok önemli”

DEİK Afrika İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Tamer Taşkın, Afrika kıtasında 1 trilyon dolarlık iş hacminin bulunduğunu ifade ederek, “Türkiye’de enerji sektöründe yatırımlarımızla çok tecrübelendik. Bugün Afrika’da birçok ülkede elektrik sıkıntısı var. Bu ülkeler, elektrik sektörlerine yatırım yapılması için yurtdışına çağrıda bulunuyor.” dedi.

Türkiye ile Afrika’nın halihazırda yaklaşık 20 milyar dolarlık iş hacminin bulunduğunu aktaran Taşkın, Türkiye’nin hedefinin 2020’de bu rakamı 50 milyar dolara çıkarmak olduğunu dile getirdi.

Taşkın, bu organizasyonun Türkiye için önemine dikkati çekerek, “Küresel anlamda iş dünyasının hedefi sürekli gelişmek, gelişirken de ülkesinde yatırım sağlayarak üretimi artırıp işsizliği çözmek. Bütün bunların olabilmesi için de tanıtım gerekmektedir.” ifadelerini kullandı.

Afrika’daki büyükelçilerin bu forum için yoğun bir mesai harcadıklarını vurgulayan Taşkın, şunları kaydetti:

“Türk iş adamları için kongre çok önemli. Program, iki günlük olsa da Afrika’dan gelen konuklar 1 hafta kalacak. Hükümetimizin organize ettiği bu büyük organizasyonda yapabileceklerimiz çok fazla. Sanayi odası başkanları ve işletmeler arası görüşmeler (B2B) yapabilecek firmalar geliyor. Ayrıca ülkemizin imajı açısından da çok iyi. Foruma gelecek olan başbakan ve bakanların ülkemizi ziyaretinde ekonomide her şeyin yolunda olduğunu, hayatın normal akışında gittiğini görecekler ve ülkelerinde de anlatacaklar. İyi bir zamanlama. Forum, yıl biterken Türkiye ekonomisine potansiyel katacaktır.” diye konuştu.

Türk iş adamlarının genelde Kuzey Afrika ülkelerinde faaliyetlerinin bulunduğunu belirten Taşkın, son dönemde Sahraaltı Afrika bölgesinin yatırımcılar için tercih edilir bir bölge haline geldiğini kaydetti.

– Yüksek potansiyele sahip Afrika, yatırımcı bekliyor

Petrol, doğalgaz, maden ve yenilenebilir enerji potansiyeli yüksek olan Afrika, teknolojik yetersizlikler, altyapı eksiklikleri ve siyasi faktörler nedeniyle bu kaynaklardan istediği seviyede üretim yapamıyor.

Dünya genelinde 2015’te yapılan petrol ve doğalgaz keşiflerinin yüzde 40 da Afrika’da gerçekleştirildi. Kıta, yurt dışından gelecek yatırımlarla doğalgaz ve yenilenebilir enerji alanında da potansiyelini açığa çıkarmayı hedefliyor.

Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, Afrika kıtası ile Türkiye’nin ticaret hacmi geçen yıl 17,5 milyar doları aşarken, Türk firmalarının Afrika’ya yönelik yatırımları, 400 milyon doları buldu.

Türk şirketleri, Kuzey Afrika ülkelerinde özellikle tekstil, inşaat ve gıda sektörlerinde yoğun faaliyet gösterirken, Güney Afrika, Sudan, Etiyopya, Kenya, Tanzanya, Uganda ve Nijerya’da inşaat, gıda ve enerji sektörlerinde yatırım yapmayı tercih ediyor.

– Afrika’daki Türk enerji şirketlerinin durumu

Dünya genelinde inşaat ve altyapı sektöründe başarı gösteren Türk şirketleri, bu alanda kazandıkları deneyimleri enerji sektörüne de aktarmaya çalışıyor.

Gama Holding, Cezayir’de 750 megavat kapasiteli elektrik üretim santrali inşa ediyor. Şirket, Libya’da ise termik santral projesi kapsamında santral sahasının hazırlanmasında inşaat, çelik ve mimari işleri yapıyor.

Elektrik sıkıntısı çeken ülkelere yüzer santral aracılığıyla elektrik götüren Karadeniz Holding, Lübnan ve Irak’ta yürüttüğü projelere, Afrika’da ilk olarak Gana’yı ve daha sonra da Zambiya’yı eklemek için çalışmalarını sürdürüyor. Şirkete göre, Mozambik ve Zambiya arasında yer alan mevcut iletim hatlarını kullanarak gerçekleştirilecek proje, 2016 yılında Afrika kıtasında özel bir şirket tarafından yapılacak en büyük elektrik projesi olacak.

– Aksa Enerji Afrika’da 3 ülke ile daha görüşmelerini sürdürüyor

Enerji yatırımlarında Afrika’ya yönelen Aksa Enerji’nin Üst Yöneticisi (CEO) Cüneyt Uygun, Madagaskar’da 20 yıllık alım garantili kontrat imzaladıklarını bildirerek, “120 megavatı iki fazda devreye alacağız. Şu anda Afrika’da 3 ülke ile daha görüşmelerimiz sürüyor, fuel-oil ve gaz motorlu santrallerimizi bu ülkelere taşımaya devam edeceğiz.” ifadesini kullanmıştı.

Türkiye Petrolleri (TP) Genel Müdürü Besim Şişman da geçen yıl kasım ayında Malezyalı Petronas şirketi ile Gabon’da petrol arama projesine başlama planları bulunduğunu ve bunun, TP’nin Sahraaltı Afrika’da gerçekleştireceği ilk proje olacağını duyurmuştu.

Limak ise aralık ayında, Fildişi Sahili’nin Abidjan şehrinde 58 milyon avro yatırımla kuracağı çimento tesisinin temelini attı. Limak Çimento’nun yerel bir ortakla kurduğu Limak Afrika şirketi, çimento tesisini 2017 yılının ilk çeyreğinde devreye almayı planlıyor.

– Uluslararası şirketlerin Afrika’daki keşifleri

Türkiye Petrolleri’nin raporuna göre, 2015 yılında dünyada yapılan petrol ve doğalgaz keşiflerinin yüzde 40’ı Afrika derin deniz sahalarında gerçekleşirken, ağırlıklı olarak doğalgaz rezervlerine rastlandı.

Petrol üretiminin uzun yıllardır gerçekleştiği kıtada, kayda değer doğalgaz üretimi henüz yapılamıyor. Geçen yıl Mısır açıklarında dünyanın en büyük doğalgaz keşfiyle kıta, doğalgaz potansiyelini fark etmeye başladı.

Uluslararası şirketlerin giderek artan keşif ve altyapı yatırımlarıyla Afrika, doğalgazın enerji üretimi içindeki payını artırmayı hedefliyor.

ABD’li enerji şirketi, Kosmos, Moritanya’da 1,4 milyar varil petrol eşdeğeri doğalgaz bulurken, bölgedeki bir başka sahada ise 360 milyon varil petrol eşdeğeri doğalgaz rezervlerine rastlandı.

BP şirketi bölgede yaptığı arama çalışmaları sonrası Mısır’da büyük çoğunluğu petrolden oluşan 318 milyon varil petrol eşdeğeri kondensat kaynağı keşfederken, Norveç’li Statoil şirketi Tanzanya’da 177 milyon varil petrol eşdeğeri doğalgaz yatakları buldu.

ExxonMobil ise Perşembe günü Nijerya açıklarında 500 milyon ile 1 milyar varil arasında arasında petrol keşifinde bulunduğunu duyurdu.

– Afrika’da petrol rezerv ve üretimleri

Dünyada ortalama 1 trilyon 7 milyar varil kanıtlanmış petrol rezervinin yüzde 7,6’sına denk gelen 129 milyar 100 milyon varili Afrika kıtasında bulunuyor.

Afrika’da 48 milyar 400 milyon varille en çok petrol rezervi Libya’dayken, bu ülkeyi 37 milyar 100 milyon varille Nijerya ve 12 milyar 700 milyon varille Angola izliyor.

Cezayir 12 milyar 200 milyon varille dördüncü sırada yer alırken, Mısır 3 milyar 500 milyon varil rezerviyle ilk beş arasına giriyor.

Dünyada günlük ortalama 91 milyon varilin üzerinde petrol üretimi gerçekleşirken, Afrika buna 8 milyon 375 bin varille katkı sağlıyor.

Afrika’da rezerv ve üretim miktarları, ülkelerin altyapı ve teknolojik yeterliliği, yatırım ortamı ve siyasi durumlarına göre değişiklik gösterirken, BP raporunda öne çıkan 10 ülkenin petrol rezervi ve günlük üretim verileri ise şöyle sıralanıyor: