İSTANBUL (AA) – BELGİN YAKIŞAN MUTLU – Küresel piyasalarda tahvil piyasasındaki çalkalanma, ticaret savaşı endişeleri ve jeopolitik risklerin etkileriyle zor bir yıl deneyimlenirken, ilk çeyrekte dünya borsalarının değeri 2017 sonuna kıyasla 1,5 trilyon dolar eridi.
Finansal piyasalarda, ABD'de başkanlık koltuğuna oturan Donald Trump'ın kararları, ABD ve Kuzey Kore arasındaki siyasi gerilim ve Brexit sürecinin resmen başlaması gibi önemli zorlukların yaşandığı 2017'nin ardından, yatırımcılar ilk çeyrekte “çetin ” bir yıla işaret eden gelişmelerle karşı karşıya kaldı.
Yeni yıla girilmesinin ardından ABD ile Çin arasında “ticaret savaşı ” endişelerine yol açan gelişmeler, yurt dışında enflasyon beklentilerinin artmasıyla tahvil faizlerinde yaşanan hızlı yükseliş, merkez bankalarının para politikalarında normalleşmeye ivme vermesi ve gündeme yön veren jeopolitik riskler finansal piyasaları baskı altında bırakırken, tüm bunlar borsaların piyasa değerinde düşüşleri beraberinde getirdi.
Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) verilerine göre, 2017 sonunda 85 trilyon 313 milyar 751,7 milyon dolar olan dünya borsalarının değeri, yılın ilk çeyreğinde 83 trilyon 833 milyar 116,3 milyon dolara geriledi. Söz konusu süreçte dünya borsalarının değeri yüzde 1 azalırken, bu da 1 trilyon 480,6 milyar dolarlık erimeye işaret etti.
Piyasa değerine bölgesel bazlı bakıldığında, ilk çeyrekte en iyi performansı Amerika bölgesindeki borsalar gösterdi. Amerika bölgesinde bulunan borsalarının değeri ilk çeyrekte 2017 sonuna göre yüzde 2,5 artarak 36 trilyon 517,1 milyar dolardan, 37 trilyon 441,3 milyar dolara ulaştı.
Bu dönemde, Asya ve Pasifik borsalarının piyasa değeri yüzde 0,6'lık artışla 29 trilyon dolardan 29,5 trilyon dolara çıktı.
Avrupa, Afrika ve Orta Doğu bölgesindeki borsalarda ise piyasa değeri toplam yüzde 13 azalarak 20,9 trilyon dolardan, 17,2 trilyon dolara geriledi.
– Piyasa değerini en hızlı artıran borsa Seyşeller
Dünya borsaları arasında ilk çeyrekte piyasa değeri en hızlı artan borsa Seyşeller borsası (Trop-X) oldu. Seyşeller borsasının piyasa değeri ilk çeyrekte 14 katına çıkarak 18,8 milyon dolardan, 1 milyar 323,1 milyon dolara ulaştı. Geçen yıl da piyasa değerini yüzde 134,2 artırmayı başaran Seyşeller borsası, böylece başarılı performansını sürdürmüş oldu.
Piyasa değeri artışında Seyşeller'i, yüzde 35,1'lik artışla Kıbrıs borsası (Cyprus Stock Exchange), yüzde 20,1'lik yükselişle Vietnam borsası (Ho Chi Minh Stock Exchange) izledi.
Söz konusu dönemde piyasa değeri en çok gerileyen borsa ise yüzde 13'lük kayıpla İsrail borsası Tel-Aviv Stock Exchange oldu. İsrail borsasının Aralık 2017'de 231,1 milyon dolar düzeyinde bulunan piyasa değeri, ilk çeyrekte 201,1 milyon dolara düştü.
Piyasa değeri kaybında İsrail'i; yüzde 8,6 ile Bangladeş takip etti.
Borsa İstanbul'un piyasa değeri ise ilk çeyrekte yüzde 0,6'lık sınırlı azalışla 227,5 milyar dolardan, 226,2 milyar dolara geriledi.
– Dünyanın en büyüğü New York borsası
Dünya borsaları arasında en büyük piyasa değerine sahip New York Borsası, ilk çeyrekte de yerini korudu. Geçen yıl sonunda 22 trilyon 824,9 milyar dolarlık büyüklüğe sahip olan New York Borsası, ilk çeyrekte büyüklüğünü yüzde 3,4 artırarak 22 trilyon 824,9 milyar dolara taşıdı.
Bu dönemde Nasdaq OMX ise piyasa değerini yüzde 2,1 yükselterek 10,3 trilyon dolara taşıdı. Piyasa değeri büyüklüğü açısından dünya borsaları arasında üçüncülüğe 6,3 trilyon dolar ile Japan Exchange Group yerleşti.
WFE verilerine göre, dünya borsalarının geçen yıl sonu ve ilk çeyrek itibarıyla piyasa değeri (milyon dolar) ve değişim oranı (%) şöyle:
| Bölgeler | Aralık 2017 (milyon dolar) | Mart 2018 (milyon dolar) | İlk çeyrek değişim (%) |
| AMERİKA | |||
| Barbados Stock Exchange | 3.350,9 | 3.515,0 | 4,9 |
| Bermuda Stock Exchange | 2.718,8 | 3.153,4 | 16,0 |
| BM&FBOVESPA S.A. | 954.715,1 | 1.072.947,5 | 12,4 |
| Bolsa de Comercio de Buenos Aires | 108.740,1 | 101.248,0 | -6,9 |
| Bolsa de Comercio de Santiago | 294.675,7 | 299.866,7 | 1,8 |
| Bolsa de Valores de Colombia | 121.477,2 | 130.456,2 | 7,4 |
| Bolsa de Valores de Lima | 99.218,0 | 101.006,5 | 1,8 |
| Bolsa de Valores de Panama | 15.023,7 | 16.133,5 | 7,4 |
| Bolsa Mexicana de Valores | 417.020,5 | 437.369,1 | 4,9 |
| Bolsa Nacional de Valores | 3.010,8 | 2.907,9 | -3,4 |
| Jamaica Stock Exchange | 9.404,9 | ||
| Nasdaq – US | 10.039.335,6 | 10.246.770,4 | 2,1 |
| NYSE | 22.081.367,0 | 22.824.900,1 | 3,4 |
| TMX Group | 2.367.059,9 | 2.201.009,1 | -7,0 |
| TOPLAM BÖLGE | 36.517.118,2 | 37.441.283,5 | 2,5 |
| Asya Pasifik | |||
| Australian Securities Exchange | 1.508.462,8 | 1.420.935,9 | -5,8 |
| BSE India Limited | 2.331.566,7 | 2.188.353,6 | -6,1 |
| Bursa Malaysia | 455.772,5 | 478.347,7 | 5,0 |
| Chittagong Stock Exchange | 42.147,1 | 38.537,1 | -8,6 |
| Colombo Stock Exchange | 18.959,5 | 19.544,3 | 3,1 |
| Dhaka Stock Exchange | 44.031,7 | 40.413,4 | -8,2 |
| Hanoi Stock Exchange | 9.845,0 | 10.463,5 | 6,3 |
| Hochiminh Stock Exchange | 116.657,0 | 140.101,9 | 20,1 |
| Hong Kong Exchanges and Clearing | 4.350.514,6 | 4.383.405,9 | 0,8 |
| Indonesia Stock Exchange | 520.686,7 | 501.356,7 | -3,7 |
| Japan Exchange Group Inc. | 6.222.825,2 | 6.263.073,7 | 0,6 |
| Korea Exchange | 1.771.767,9 | 1.800.443,6 | 1,6 |
| National Stock Exchange of India Limited | 2.351.462,4 | 2.163.367,9 | -8,0 |
| NZX Limited | 94.691,3 | 92.611,1 | -2,2 |
| Philippine Stock Exchange | 290.401,4 | 271.893,3 | -6,4 |
| Port Moresby Stock Exchange | |||
| Shanghai Stock Exchange | 5.089.631,3 | 5.188.171,4 | 1,9 |
| Shenzhen Stock Exchange | 3.621.635,9 | 3.725.476,4 | 2,9 |
| Singapore Exchange | 787.255,3 | 785.420,1 | -0,2 |
| Sydney Stock Exchange | 102,4 | ||
| Taipei Exchange | 111.819,9 | 120.192,2 | 7,5 |
| Taiwan Stock Exchange | 1.073.079,4 | 1.126.217,1 | 5,0 |
| The Stock Exchange of Thailand | 548.795,4 | 581.626,0 | 6,0 |
| TOPLAM BÖLGE | 29.010.649,2 | 29.176.584,8 | 0,6 |
| Avrupa-Afrika-Orta Doğu | |||
| Abu Dhabi Securities Exchange | 124.529,2 | 127.937,7 | 2,7 |
| Amman Stock Exchange | 23.968,6 | 25.502,2 | 6,4 |
| Athens Stock Exchange (ATHEX) | 50.605,1 | 51.076,2 | 0,9 |
| Bahrain Bourse | 21.706,2 | 21.547,2 | -0,7 |
| Beirut Stock Exchange | 11.491,8 | 11.866,0 | 3,3 |
| Belarusian Currency and Stock Exchange | |||
| BME Spanish Exchanges | 888.837,6 | 887.257,2 | -0,2 |
| Borsa Istanbul | 227.511,8 | 226.235,8 | -0,6 |
| Bourse de Casablanca | 67.048,5 | 71.133,2 | 6,1 |
| BRVM | 12.485,7 | ||
| Bucharest Stock Exchange | 23.621,2 | 26.659,6 | 12,9 |
| Budapest Stock Exchange | 31.553,9 | 30.996,8 | -1,8 |
| Cyprus Stock Exchange | 2.822,4 | 3.813,9 | 35,1 |
| Deutsche Boerse AG | 2.262.222,6 | ||
| Dubai Financial Market | 107.574,7 | 105.798,6 | -1,7 |
| Euronext | 4.392.995,1 | 4.430.427,6 | 0,9 |
| Iran Fara Bourse Securities Exchange | 17.850,8 | 17.740,3 | -0,6 |
| Irish Stock Exchange | 146.554,1 | 143.683,8 | -2,0 |
| Johannesburg Stock Exchange | 1.230.977,2 | 1.191.731,1 | -3,2 |
| Kazakhstan Stock Exchange | 45.558,3 | 51.712,9 | 13,5 |
| Ljubljana Stock Exchange | 6.318,3 | 6.588,5 | 4,3 |
| LSE Group | 4.455.408,1 | 4.342.209,6 | -2,5 |
| Luxembourg Stock Exchange | 68.639,1 | 66.499,3 | -3,1 |
| Malta Stock Exchange | 5.171,2 | 5.311,0 | 2,7 |
| Moscow Exchange | 623.424,9 | 676.503,5 | 8,5 |
| Muscat Securities Market | 21.298,9 | 20.069,8 | -5,8 |
| Nairobi Securities Exchange | |||
| Namibian Stock Exchange | 2.915,2 | ||
| Nasdaq Nordic Exchanges | 1.533.497,3 | 1.516.951,3 | -1,1 |
| Nigerian Stock Exchange | 37.217,6 | 41.172,6 | 10,6 |
| Oslo Bors | 287.192,2 | 304.305,9 | 6,0 |
| Palestine Exchange | 3.891,5 | 3.891,2 | 0,0 |
| Qatar Stock Exchange | 130.610,1 | 129.963,9 | -0,5 |
| Saudi Stock Exchange (Tadawul) | 451.378,8 | 499.569,2 | 10,7 |
| SIX Swiss Exchange | 1.686.497,1 | 1.582.100,2 | -6,2 |
| Stock Exchange of Mauritius | 9.742,9 | 10.424,8 | 7,0 |
| Tehran Stock Exchange | 106.328,7 | 100.360,6 | -5,6 |
| Tel-Aviv Stock Exchange | 231.048,8 | 201.115,2 | -13,0 |
| The Egyptian Exchange | 46.546,1 | 55.395,2 | 19,0 |
| Trop-X | 18,8 | 266,9 | 1.323,1 |
| Tunis Stock Exchange | 8.922,6 | 10.256,4 | 14,9 |
| Ukrainian Exchange | 5.198,0 | 4.990,0 | -4,0 |
| Warsaw Stock Exchange | 201.392,9 | 188.445,7 | -6,4 |
| Wiener Borse | 150.646,0 | ||
| Zagreb Stock Exchange | 22.764,8 | 23.737,3 | 4,3 |
| TOPLAM BÖLGE | 19.785.984,3 | 17.215.248,1 | -13,0 |
| TOPLAM DÜNYA | 85.313.751,7 | 83.833.116,3 | -1,7 |
