ANKARA (AA) – EBRU ŞENGÜL – Dünya Petrol Konseyi Başkan Yardımcısı John Martin, petrol fiyatlarının hızlı düşüşünün ardından şirketlerin yatırım bütçelerinde kısıntıya gitmelerinin piyasalara etkileri olacağını belirterek, “Bu durum petrol piyasalarında fiyat toparlanmasını getirebilir. Bana göre, piyasaların dengelenmesi en az 5 yıl alacaktır.” dedi.
Anadolu Ajansının (AA) Global İletişim Ortağı olduğu ve 9-13 Temmuz’da düzenlenecek 22. Dünya Petrol Kongresi öncesinde AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Martin, petrol piyasalarında son dönemde, doğalgazın daha çok tercih edilmesinden kaynaklanan düşük petrol talebinin emtia fiyatlarına olumsuz yansıdığını ve bu durumun tersine dönmesinin zaman gerektirdiğini söyledi.
Martin, doğalgazın daha fazla üretilmesi ve tüketilmesinin petrole olan talebi azalttığını ifade ederek, 2008 ekonomik krizi ve petrol fiyatlarının hızlı düşüşü sonrasında endüstrinin petrol arama bütçesini hayata geçiremediğini, bunun sonucunda pek çok şirketin bütçe kısıntısına gittiğini ya da arama faaliyetlerini tamamen kestiğini hatırlattı.
Endüstrideki kontrol edilemeyen muazzam maliyet artışlarına da dikkati çeken Martin, “Pek çok durumda, şirketler için maliyet artışlarını kontrol etmek çok zor. Bunun temel nedeni, bu şirketlerin maliyetlerin çok yüksek olduğu açık ve derin deniz petrol arama faaliyeleri veya sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) projeleri gibi sözleşmelere bağlı olmalarıdır. Bu da finansman açıklarını büyütüyor.” ifadelerini kullandı.
Martin, 2008 ekonomik krizinin ardından finansal sorunların şirket yönetimlerinin en önemli önceliği haline geldiğini vurgulayarak, “Petrol piyasasında hızla düşen yatırımların önümüzdeki yıllarda üretime olumsuz etkileri olacaktır. Bu durum petrol piyasalarında fiyat toparlanmasını getirebilir. Bana göre, piyasaların dengelenmesi en az 5 yıl alacaktır. Enerji şirketleri, yatırım ve borçlarını yeniden yapılandırmak için ciddi çalışmalar yapıyor.” diye konuştu.
– Şirketler yeni çözüm yolları arıyor
Şirketlerin petrol piyasalarının içinde bulunduğu çalkantılı ortamdan kaynaklı sorunların üstesinden gelebilmek için, hükümetlerin ve diğer piyasa oyuncularının desteğine ihtiyaç duyduğunu dile getiren Martin, sözlerini şöyle sürdürdü:
“LNG projeleri ve derin deniz sondaj faaliyetleri gibi büyük projeler, yüksek maliyetler nedeniyle yine ulusal firmalar tarafından durduruldu. Bu firmalar ciddi mali zorluklar yaşıyorlar ve borçlarının vadelerini uzatmak için bankalarla ciddi çalışmalar yürütüyorlar. Aynı şekilde ekonomileri petrole dayalı bazı ülkeler de Dünya Bankası ve IMF ile görüşmeler yürütüyorlar. Ulusal petrol şirketleri, eğer hükümetler tarafından desteklenirse, bu durumun içinden sıyrılabilirler. Ancak hükümetler biraz daha pragmatist olmalılar. Şimdiye kadar yeni yatırımları teşvik etmek için izledikleri yolun dışına çıkmış değiller.”
Martin, bağımsız petrol şirketlerinin hisse senedi piyasalarındaki dalgalanmalara çok açık olduğunu ve bankalardan destek almakta zorlandıklarını aktararak, 2008’deki ekonomik krizin hemen ardından pek çok firmanın maddi sıkıntıya girdiğini, petrol piyasasında faaliyet gösteren yaklaşık 70 şirketin iflas ettiğini kaydetti.
Uluslararası petrol şirketlerinin ise daha fazla finansman imkanlarına sahip olmalarından dolayı finansal durumlarının daha stabil olduğunu belirten Martin, “Bu şirketlerin düşük petrol ve doğalgaz fiyatları döneminde bile hedefledikleri seviyede üretim yapabilen sahaları bulunuyor. Buradan elde ettikleri nakit akışı bütçelerinde rahatlama sağlıyor ve bunu devam ettirmek için yoğun çaba harcıyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Martin, buna rağmen uluslararası petrol şirketlerinin, mevcut borçlarına yönelik yeni çözümler aradığını ve son dönemde hisse senedi piyasalarında firmalarının finansman sıkıntısını giderebilecek yeni destek yollarının ortaya çıktığını vurguladı.
Bu gelişmelere ek olarak New York ve Londra borsalarında yeni projeler ve birleşimler için finansman sağlayan bazı firmaların öne çıktığını söyleyen Martin, sektörün yaşadığı mali sıkıntıların giderilmesine yardım edecek bu iştahın devam etmesini umduğunu dile getirdi.
Martin, petrol ve doğalgaz şirketlerinin maliyetleri düşürmeye yönelik çalışmalarının ve sermaye piyasalarının bu şirketlere sağladığı desteklerin, sektördeki darboğazın aşılmasına yönelik umutları artırdığını kaydetti.
