SİVAS (AA) – SERHAT ZAFER – Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarınca “Milli Mücadele karargahı” olarak kullanılan, Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı Sivas Kongresi’ne de ev sahipliği yapan Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi, restorasyonun tamamlanmasının ardından Sivas Kongresi’nin yıl dönümü olan 4 Eylül’de açılacak.
Sivas Valisi Alim Barut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığının 2011’de yapılan protokolle müzenin restorasyonu için Sivas Valiliğine ve İl Özel İdaresine görev verdiğini hatırlatarak restorasyon çalışmaların Milli Saraylar Daire Başkanlığı bünyesindeki bilim kurulunun himayesinde ve bilgileri dahilinde yürütüldüğünü aktardı.
Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi olarak kullanılan binanın önemine dikkati çeken Barut, “Tarihi bir bina, Cumhuriyetimizin temellerinin atıldığı ve cumhuriyete giden yolda önemli bir köşe taşı pozisyonundaki ve milletimizin hafızasında yeri olan, olması gereken ve gelecek nesillere de olduğu gibi aktarılması gereken bina üzerinde hassasiyetle duruyoruz. Biliyoruz ki bunun anlamı çok derin, bu kaygı ve düşüncelerle çalışmalarımızı yapıyoruz.” dedi.
– “Proje aslına uygun olarak tasdik edilmiştir”
Barut, çalışmaların üç etap şeklinde yürütüldüğünü anlatarak binadaki restorasyon çalışmalarının tamamlandığını, teşhir ve tanzim çalışmalarının sürdüğünü, çevre tanzimine ilişkin de proje ihalesi aşamasına gelindiğini aktardı.
Restorasyonun aslına uygun yapılmadığı yönündeki eleştirilere katılmadığını vurgulayan Barut, şöyle devam etti:
“Özellikle sıva konusunda eleştiriler vardı. Sıva konusunda özellikle tamamıyla orijinaline uygun işlem yapılmıştır. Binanın ön tarafı taş, arka tarafı sıvadır. Bu sıva da tamamıyla TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı Bilim Kurulunun himayesinde, onların bilgisi dahilinde ve projeye uygun olarak yapılmıştır. Proje de aslına uygun olarak tasdik edilmiştir.”
– Bakanlar Kurulunun Sivas’ta toplanması talep edilecek
Bakanlar Kurulunun Sivas Kongresi’nin yıl dönümü dolayısıyla 4 Eylül 2003’te Sivas’ta toplandığını anımsatan Barut, 4 Eylül’de yapılması planlanan açılışta da Bakanlar Kurulunun Sivas’ta toplanması için talepte bulunacaklarını belirtti.
4 Eylül’ün binayla özdeşleşmiş bir tarih olduğuna işaret eden Barut, şunları söyledi:
“4 Eylül’de hafta boyunca kutlamalar ve çeşitli etkinlikler yapıyoruz. Tarihi binayı 4 Eylül’de teşhir tanzim ve çevre düzenlemesi dahil tamamlayıp milletimizin hizmetine sunabilmeyi arzu ediyoruz. Açılışa Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanımız İsmail Kahraman’ı özelikle gidip davet edeceğiz çünkü buranın restorasyonu, teşhir tanzimi ve sonrasındaki çevre düzenlemesi yeni bir dönem demektir. Buradaki çalışmaları Sayın TBMM Başkanımızın himayesinde yapıyoruz. Bakanlar Kurulunun Sivas’ta toplanması için de Sayın TBMM Başkanımızın takdirine sunarız ve böyle bir talepte bulunuruz.”
– En kapsamlı restorasyonun
Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi’nin tarihinin en kapsamlı restorasyonu için 8 milyon liradan fazla harcama yapıldığını ifade eden Barut, şöyle konuştu:
“Cumhuriyete giden yolda özellikle işgal altındaki Anadolu’da işgal görmeyen topraklarda kongre toplanmış ve Kurtuluş Savaşı mücadelesi verilmiştir. Erzurum ve Sivas Kongresi cumhuriyete giden yolda çok önemli aşamalardır. Bu önemli aşamalardan birisi 4 Eylül’de bu binada gerçekleşti. Dolayısıyla bu binanın bizim, Türk tarihi ve Türk milleti için çok büyük anlamı var. Bu anlama uygun işler yapmak bizim boynumuzun borcu ve bunu yaptık.”
– Artırılmış gerçeklik uygulaması
Restorasyonda görev alan mimar Kübra Göbeloğlu ise ziyaretçilere “artırılmış gerçeklik (augmented)” uygulamasıyla kongre anını yaşatmayı hedeflediklerini söyledi. Kongrenin gerçekleştiği salonda kongrenin video çekiminin özel kameralar ile yapılacağını belirten Göbeloğlu, “İçerisinde bulunduğumuz mekanda delegeleri, katibi, başkanı ve konuşmacıları içeren 4 dakikalık bir video prodüksiyon çekimi yapılacak. Ziyaretçilerimiz bu anı bire bir deneyimleyecek. Video yeşil perde tekniğiyle çekilecek, odanın içerisine 360 derece kameralar yerleştirilecek. Söz konusu video augmented dediğimiz bir yazılıma aktarılacak ve gerçek mekanla arasında bir katman ilişkisi kurulacaktır.” dedi.
Gübeloğlu, müzeye gelen ziyaretçilerin taktıkları gözlüklerle veya kullandıkları tabletlerle var olan gerçek kongreyle şu an arasında bir bağlantı kuracaklarını aktararak “Bu uygulama Türkiye’de ilk kez Sivas Atatürk Kongre ve Etnografya müzesinde uygulanacak.” diye konuştu.
– Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi
Dönemin Sivas Valisi Memduh Paşa tarafından 5 Ekim 1892’de yaptırılan bina, 19. yüzyıl Osmanlı dönemi sivil mimarisinin güzel örneklerinden biri olarak gösteriliyor.
Sivas Kongresi’nin 4-12 Eylül 1919’da toplanmasıyla tarihsel bir kimlik kazanan ve ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutacak kararların alındığı yapı, restorasyon çalışmalarının başladığı 2013’e kadar Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi olarak hizmet verdi.
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye tarafından “Milli Mücadele karargahı” olarak kullanılan binada, o yıllara dair izler günümüze taşınıyor. Milli Mücadele döneminde Atatürk’ün “Cumhuriyet’in temelini burada attık” dediği tarihi yapıda, Atatürk’e ait çalışma ve dinlenme odası ile tarihi kongre salonu, kongrenin yapıldığı günlerdeki haliyle korunuyor.
İdadi, Sultani, Sivas Lisesi, Kongre Lisesi adlarıyla anılan ve 1981’e kadar okul olarak kullanılan bina, onarımı, teşhir ve tanzimi gerçekleştirildikten sonra 1990’da müze olarak ziyarete açıldı.
Giriş katı Etnografya Müzesi, üst katı Atatürk ve Kongre Müzesi, bodrum katı ise depo, laboratuvar ve fotoğrafhane olarak düzenlenen yapı, 10 Ocak 2011’de TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı ve Sivas Valiliği arasında yapılan protokolle Milli Saraylar Daire Başkanlığına devredilmişti.
