ANKARA (AA) – YASEMİN KALYONCUOĞLU – Uzmanların saptamalarına göre Birinci Dünya Savaşı sonunda Osmanlı devleti ile İtilaf Devletleri arasında 10 Ağustos 1920’de imzalanan ancak hayata geçmeyen Sevr Antlaşması, dönemin Yunan gazetelerince “şölen ” havasında aktarılmış.
Ankara Üniversitesi Türk İnkilap Tarihi Enstitüsü Araştırma Görevlisi ve Türk-Yunan ilişkileri uzmanı Çağla Derya Tağmat, AA muhabirine, Birinci Dünya Savaşı sonunda Osmanlı devletinin paylaşılması ve parçalanması amacıyla imzalanan ancak yürürlüğe girmeyen Sevr Antlaşması'nın Yunan belgelerinde nasıl yer aldığını anlattı.
Tağmat, 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasının ardından 1919’da Paris Barış Konferansı'nın toplandığını ve Birinci Dünya Savaşı'nda yenilen devletlerle barış antlaşmalarının imzalandığını fakat Osmanlı devletinin sona bırakıldığını anımsattı.
Dönemin Yunanistan Başbakanı Elefterios Venizelos'un Osmanlı devleti ile yapılacak antlaşmayla Anadolu topraklarından Yunanistan’a pay verilmesi için fazlaca mesai harcadığını söyleyen Tağmat, “Bu konferans sonunda, 15 Mayıs 1919’da Yunanlar İzmir’e asker çıkarıyor. Sevr ile Anadolu coğrafyası iskambil kağıdı gibi itilaf devletlerine dağıtılıyor. Venizelos da Doğu ve Batı Trakya’yı İzmir ile birlikte Yunanistan sınırlarına katmayı başarıyor. ” diye konuştu.
– Sevr için Yunanlılar hatıra para bastırmış
Sevr Antlaşması'nın Fransa'nın “Sevr ” kentinde 10 Ağustos 1920'de imzalanmasının Yunanistan’da sevinç gösterileri ile karşılandığını dile getiren Tağmat, Venizelos'un Sevr'e imza atarken çekilen fotoğraflarının birçok Yunan gazetesinde yer aldığını bildirdi.
Sevr Antlaşması'na imza atan Başbakan Venizelos’un, “ülkenin kurtarıcısı ” ilan edildiğini belirten Tağmat, “Yunan basınında o dönemde bütün gazetelerde İzmir’in, Batı ve Doğu Trakya’nın Yunan toprağı olduğunu gösteren haritalar yer almış. Gazetelerde, Venizelos’a Sevr başarısından dolayı övgü dolu sözler yer alıyor. Ülkede şenlikler düzenlenmiş ve bunların gazetelere yansıdığını görüyoruz. Orduya yönelik dualar okutuluyor ve çeşitli dini ritüeller düzenleniyor. Ayrıca ön tarafında Venizelos ve Yunan parlamentosunun, arka tarafında ise 'Sevr Antlaşması 1920' yazısının olduğu bir hatıra para bastırılıyor. Bugün bu para Atina'daki Benaki Müzesi'nde sergileniyor. Genel olarak Sevr için 'Büyük Yunanistan hayaline kavuşmak amacıyla atılmış en önemli adım' gibi ifadeler yer alıyor. ” bilgisini aktardı.
– Kurtuluş Savaşı'nda kazanılan zaferler Yunan basınında yer almadı
Kurtuluş Savaşı’nda Türk ordusunun kazandığı zaferlere Yunan gazetelerinde yer verilmediğine işaret eden Tağmat, şunları kaydetti:
“Birinci İnönü Savaşı'ndaki yenilgi Yunan basınında 'Kemal’e Noel hediyesi verdik' şeklinde yer almıştır. Bir şekilde bu yenilgi ya görmezden geliniyor ya da önemsenmiyormuş gibi bir hava yaratılıyor. Sakarya Savaşı’nı Yunanlar ‘Ankara Harekatı’ olarak adlandırıyor. Gazetelerde Türk milletinin zaferiyle sonuçlanan Sakarya Savaşı ile ilgili hiçbir habere rastlamıyoruz. Ülkenin, ordunun dalgalanmasına sebep olabilecek hiçbir durum gazetelere yansımamıştır. Basının büyük ve küçük hiçbir haberi yapmadığını söylememiz mümkün. Mudanya görüşmelerinde ise basında ‘Kemal sadece Anadolu’da kazandı’ gibi haberler yer almıştır. O dönemde Doğu ve Batı Trakya’nın Yunanistan işgali altında olduğunu görüyoruz. İzmir kurtulmuştur aslında. ‘Yunanları denize dökmek’ tabiri gerçektir. Yunanlar korkudan kendilerini denize atmışlardır. Anadolu'da İngiliz ve Yunan varlığından dolayı gazeteler Türklere karşı aşağılayıcı, iğneleyici bir dil kullanmışlardır.
– Yunanistan'da Lozan ile ilgili çalışmalar yapılmıyor
Lozan Antlaşması ile ilgili Yunan belgeleri, arşivi ve anıları üzerinde çalışmalar yürüttüğünü de dile getiren Tağmat, Yunanistan'da Sevr’i tarihe gömen Lozan'a ilişkin akademik çalışmaların o günden bu yana yapılmadığını vurguladı.
Tağmat, “Lozan ile ilgili konferans ve antlaşma sonrasına ilişkin bir haber yok. Akademik çalışmalar da yok. Türkiye'de ise bir hayli çalışma ve çok kıymetli kaynaklar var. Lozan Türkiye için iyi bir antlaşma. Birinci Dünya Savaşı’nı nihai olarak bitiren antlaşma. Yunanistan'da Lozan’a dair belgeler, genellikle anılarda yer alıyor, onun dışında bilgi yok. Ama Yunan Dışişleri Bakanlığının arşivinde konferansa dair çok önemli belgeler bulunuyor.” dedi.
Lozan’da öz güvenini kaybetmek istemeyen Venizelos’un konferans boyunca Savaş Bakanlığına Doğu Trakya’da asker bulundurulmasına yönelik telkinlerinin belgelere yansıdığını söyleyen Tağmat, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Basında Lozan'da barışın 'kadın' olarak simgelendiğini görüyoruz. Kolu alçıda, bacağı tutmayan, çeşitli yaraları olan bir kadın olarak resmedilmiş. Koluna da bir adam girmiş, bu adam da Yunanistan. Özellikle Yunan basını bunu, İtalya, İngiltere ve Fransa’nın Yunanistan’ı zorla içine soktuğu bir durum olarak nitelendiriyor. Lozan’ı tartışan, 'niye kaybettik', 'niye kazandık' diye sorgulayan yok. Sadece çeşitli demeçlere yer veriliyor. Lozan'la ilgili yorum yaparken 'Bu şartlarda yapılacak en iyi antlaşma buydu.' ifadesi yer alıyor basında. Diyebiliriz ki Lozan, Yunan basınında matem havasında yer almıştır. ”
Normal
0
21
false
false
false
TR
X-NONE
X-NONE
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Normal Tablo”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:”Calibri”,sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:”Times New Roman”;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
