ANKARA (AA) – Bilim insanları, uyku sırasında beyne müdahale edilerek hafızanın sekteye uğratılabileceğini ortaya koydu.
“Science” dergisinde yayımlanan çalışmada laboratuvar ortamında fareler üzerinde deney yapan İsviçreli ve Kanadalı araştırmacılar, REM (hızlı göz hareketi) uykusu sırasında farelerin beyin faaliyetlerini bozarak gün içinde öğrendikleri şeyleri hatırlamalarını engelledi.
Bazı hücreleri devre dışı bırakan araştırmacılar, fareleri uyandırmadan beynin belirli ve ritmik bir işlevini bastırmayı başardı.
Kanada’daki McGill Üniversitesinden Dr. Sylvain Williams, çalışmanın, REM uykusunun hafıza için taşıdığı önemin şimdiye kadarki en açık kanıtı olduğunu belirtti.
İsviçre’deki Bern Üniversitesinden meslektaşlarıyla araştırmayı yürüten Williams, “Araştırmada farelerdeki REM uykusunu bozan bir teknik kullandık.” dedi.
“Optogenetik” adlı sistemi kullanan araştırmacılar, farelerin beynine yerleştirilen minik optik telle ışık tutarak belirli hücreleri kontrol etmeyi başardı.
Işık tutulduğunda farelerin beynindeki “teta salınımları” ritminin önemli oranda azaldığı, söz konusu uygulama REM uykusu sırasında yapıldığında hafızanın etkilendiği belirlendi.
Williams, “Beyin aktivitelerini REM uykusu sırasında bozmak, gün boyunca öğrenilen şeylerin hatırlanmasını ve pekiştirilmesini engelliyor. Araştırma sonuçları, bunama gibi nörodejeneratif hastalıklar için tedavi geliştirmede önemli bir rol oynayabilir.” dedi.
Gözlerin titreşmeye ve kasların gevşemeye başladığı REM uykusu sırasında, beynin nasıl işlev gördüğü henüz tam olarak bilinmiyor.
Hayvanlar ve insanlar üzerinde daha önce yapılan deneyler, uykunun diğer evrelerine göre daha kısa süren REM uykusu sırasında uyandırılmanın hafıza bozuklukları ve strese yol açtığını göstermişti. Bilim adamları, geçen yıl rüya evresi olarak da bilinen REM uykusu sırasında beyin hücrelerinin (nöron) hareketliliğini ölçmeyi başarmış ve nöronların uyku sırasında da son derece hareketli olduğunu ortaya çıkarmıştı. Nöronlardaki hareketliliğin, doğmamış bebekler ve görme yetisini kaybetmiş kişilerin de REM uykusu sırasında gözlerini nasıl hareket ettirdiklerinin açıklanmasına yardımcı olmuştu.
