BEYRUT (AA) – NAİM BERCAVİ – Ekonomik ve siyasi krizin yanı sıra yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) gölgesindeki Lübnan'da halk bu yıl ramazan ayını önceki senelere nazaran daha hareketsiz ve sessiz karşılıyor.
Beyrut Limanı'nda Ağustos 2020'de meydana gelen büyük patlama da Lübnan'daki ekonomik sıkıntıları körükledi.
Bunlara pandeminin olumsuz yansımaları da eklenince fiyatlarda artış ve halkın alım gücünde ciddi bir düşüş yaşandı.
Daha önceki senelerde ramazan ayına hazırlık için gıda, süs eşyası, dekoratif ürünlerin alışverişi nedeniyle canlanan çarşı ve pazarlar, bu sene nispeten ıssız.
Hatta Beyrut Belediyesi, ekonomik krizin dayattığı kemer sıkma politikası nedeniyle ramazan ayına mahsus sokak süslemelerini dahi yapmadı.
– "Ailelere yiyecek temin etmeye çalışıyoruz"
Lübnan'da pek çok ülkede olduğu gibi ramazan ayında hazırlanan iftar sofralarına ayrı bir önem veriliyor. Sofralar, daha özenli ve özel yemekler,süslemeler ile donatılıyor. Ancak bu sene kısıtlı imkanlar, bu ramazan geleneğini de etkiliyor.
Fetva Kurulu Genel Müfettiş Yardımcısı Eş-Şeyh Hasan Merub, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bu yılki ramazan ayı, bir yandan salgın diğer yandan vatandaşları etkileyen ekonomik durum nedeniyle sıkıntılı." dedi.
"Bazı vatandaşların geçen Kurban Bayramı'ndan bu yana yaklaşık 8 aydır et yemediklerini işitiyoruz." diyen Merub, şöyle devam etti:
"Ramazan ayında önceleri insanlar sofralarını süslemeğe önem verirken bu yıl öncelikleri sofralarına yiyecek götürebilmeleri oldu. Önceleri ramazan ayını karşılamak için camilerin süslenmesiyle meşgul olurduk, şimdi ise tek endişemiz, aç insanlara nasıl yiyecek ve içecek temin edileceği oldu."
Merub, bugünkü hedeflerinin sadece insanların yaşamlarındaki temel ve zaruri ihtiyaçların ihtiyaçlarının temin edilmesi ve salgın hastalıktan korunması olduğunu kaydetti.
– "En zor ramazan"
Lübnanlı otuzlu yaşlardaki Ahmed Hamami, daha önce bir kilogram şekeri yaklaşık 1,98 dolara alırken şimdi ise fiyatın 7,95 dolara çıktığını, aynı durumun tüm gıda maddeleri için geçerli olduğunu söyledi.
"Vatandaş nasıl iftar etsin?" diyen Hamami, bu yıl ekonomik durumu zora girenlerin ramazanı hevesle bekleyemediğini belirtti.
Lübnanlı kırklı yaşlardaki Ummu Fuad ise "Bu yılki ramazan ayı geçirdiklerimizin en zoru." dedi.
Ummu Fuad, yiyecek temin etme ve mal satın alma konusunda zorlandıklarını ve kimseden yardım alamadıklarını aktardı.
Birleşmiş Milletler (BM), 2020 yılı raporunda Lübnanlıların yüzde 55'inin yoksulluk sınırında olduğu, aşırı yoksulluk oranının üç kat artarak yüzde 8'den yüzde 23'e çıktığı, ekonomik kriz tırmanmaya devam ettikçe bu oranların artmasının muhtemel olduğu belirtiliyor.
BM Gıda ve Tarım Örgütü de 23 Mart'taki raporunda, Lübnan'daki gıda güvensizliğinin yanı sıra ülkenin daha fazla yoksulluk ve açlığa doğru ilerleyeceği konusunda uyarıda bulundu.
– Ramazan ayının sembolü haline gelen süslemelere ilgi zayıf
Önceki senelerde Beyrut başta olmak üzere süs ve dekorasyon eşyaları satan dükkanlar ramazan ayına mahsus yaşanan yoğunluğun bu sene oldukça az olduğu gözlemleniyor.
Ramazan süslemeleri için dekorasyon ürünleri satan bir mağazada çalışan Sami, "Önceki yıllar, ramazan ayı süslemeleri satın almak için pek çok müşteri gelirdi. Ancak müşteriler bu sene oldukça az." diye konuştu.
Ekonomik krizin işlerini çok etkilediğine işaret eden Sami, artık ürün temininde sıkıntı yaşadıklarını, yüksek fiyatlar nedeniyle satışların azaldığını söyledi.
Başkentte başka bir dekorasyon ürünleri mağazası müdürü Mirfat Şuman da ekonomik krizin ve fiyat artışlarının satışlarını ciddi şekilde etkilediğini belirtti.
Bununla birlikte bazı müşterilerinin birkaç parça da olsa süs eşyası aldığını kaydeden Şuman, ellerindeki kısıtlı imkanlara rağmen aileleri ve çocuklarıyla ramazan ayı sevincini sembolik olarak da olsa yaşamak isteyen müşterilere ellerinden geldiğince yardımcı olmaya çalıştıklarını sözlerine ekledi.
– Halk teravihi camilerde kılabileceği için mutlu
Tüm bu sıkıntıların yanı sıra Lübnanlılar, ramazan ayının bir başka sembolü teravih namazlarını camilerde kılabildikleri için memnun.
Ramazan ayında camilerin kapıları, Fetva İdaresinin başta sosyal mesafe ve maske kullanımı başta olmak üzere salgın kapsamında aldığı koruyucu tedbirler çerçevesinde teravih namazı da dahil açık olacak.
Tedbirler kapsamında, herkesin kişisel seccadesini getirmesi, çocuk, yaşlı ve kadınların kabul edilmemesi, abdesthanelerin kullanım dışı olması ve itikafa kalınmaması gibi maddeler de yer alıyor.
Lübnanlı altmışlı yaşlardaki Talal Derviş de "Vatandaşlar olarak, bu sene teravih namazının camilerde kılınmasına izin verilmeyeceği konusunda endişeliydik. Neyse ki; izin verildi. Tabii ki; koruyucu önlemleri dikkate alacağız." dedi.
Bir diğer Lübnanlı Amir Hassan da teravih namazlarını camide kılabileceğine sevindiğini ifade ederek, "Allah izin verirse bu ramazan ayında teravihi camilerde kılabileceğiz, gerekli önlemlere de riayet edeceğiz." diye konuştu.
– Lübnan'daki ekonomik ve siyasi durum
Farklı din ve mezheplere dayalı siyasi bölünmeler açısından oldukça kırılgan bir yapıya sahip Lübnan ekonomisi, 1975-1990 yıllarındaki iç savaştan bu yana en büyük krizi yaşıyor.
Sermayenin çıkışına karşı sert uygulamalara başvuran bankalar, 17 Ekim 2019'dan beri yurt dışı havalelerini askıya almış ve müşterilerin hesaplarındaki dövizleri çekmelerine kısıtlamalar getirmiş durumda.
Lübnan lirası ise Merkez Bankası kuru sabit tutsa da bankalarda ve karaborsada değer kaybıyla farklı fiyatlardan işlem görüyor.
Beyrut Limanı'nda Ağustos 2020'de meydana gelen büyük patlama Lübnan'daki ekonomik sıkıntıları büyütürken yeni bir hükümet krizi de doğurdu.
Başbakan Hassan Diyab hükümeti, patlama sonrası gelen tepkiler üzerine 10 Ağustos 2020'de istifa etti ancak siyasi gruplar arasında yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle ülkede aylardır yeni hükümet kurulamadı.
