Haftanın tarihine bakış

ANKARA (AA) – Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938'de, saat 09.05'de Dolmabahçe Sarayı'nda, ''Türk'ün tarihinde ve gönlünde daima yaşamak'' üzere aramızdan ayrıldı.

Atatürk'ün sonsuzluğa göçtüğü gün hükümet, milli yasın acısını her satırında ortaya koyan ve ulusun duygularını dile getiren resmi bir tebliğ yayımladı.

Anadolu Ajansı tarafından duyurulan bu tebliğ, o günün diliyle şöyle:

''Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin resmi tebliğidir: Müdavi ve müşavir tabiplerinin neşredilen son raporu Atatürk'ün dünyaya gözlerini kapadığını bildirmektedir.

Bu acı hadise ile Türk vatanı büyük yapıcısını, Türk milleti Ulu Şef'ini, insanlık büyük evladını kaybetti. Milletimize içimiz yanarak bu tarife sığmayan ziyanından dolayı en derin taziyelerimizi sunarız.

Kederlerimizin tesellisini ancak ve ancak onun büyük eserine bağlılıkta ve aziz vatanımızın hizmetinde ararız. Şurasını da her şeyden evvel beyan etmeliyiz ki, ölmez olan, onun büyük eseri Cumhuriyet Türkiyesi'dir.

Hükümetimiz, içinde bulunduğumuz bu mühim anda bugüne kadar olduğu gibi dikkatle vazife başındadır. Müesses olan nizamı ve vaziyeti idame hususunu, büyük Türk milletinin hükümeti ile tek vücud olarak teyid ve temin edeceğine şüphe yoktur.

Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun 33'üncü maddesi mucibince, Büyük Millet Meclisi Reisi Abdulhalik Renda, Reisicumhur Vekaleti vazifesini deruhte etmiş ve ifaya başlamıştır.

Gene Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun 33'ncü maddesi mucibince, Büyük Millet Meclisi derhal yeni Reisicumhur intihab edecektir.

Türkiye'nin büyük makamına Teşkilatı Esasiye Kanunu'na göre, geçecek zatın etrafında hükümeti ile şanlı ordusu ile ve bütün kuvveti ile Türk milleti, sarsılmaz bir varlık olarak toplanacak ve yükselmesine devam edecektir.

Bugün ayrılığına ağladığımız Büyük Şefimiz Atatürk, her vakit Türk milletine güvendi. Eserlerini bu güvenle yaptı. İdamesi esbabını da istikmal ederek, güvenle büyük milletimize bıraktı. Ebedi Türk milleti, onun eserlerini ebediyetle yaşatacaktır. Türk gençliği, onun kıymetli vediası olan Türkiye Cumhuriyeti'ni daima koruyacak ve onun izinde yürüyecektir. Kemal Atatürk, Türk'ün tarihinde ve gönlünde daima yaşayacaktır.''

– Belli başlı diğer olaylar

5 Kasım

1638- IV. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Musul'a girdi.

1757- Prusya Kralı II. Frederic, 7 Yıl Savaşları'nda Fransa'yı, Rosbach'da yendi.

1791- Besteci Wolfgang Amadeus Mozart, Viyana'da 35 yaşında öldü.

1840- Afganistan, İngilizlere teslim oldu.

1895- New York Rochester'dan George B. Selden, benzinle çalışan otomobil için ilk ABD patentini aldı.

1914- İngiltere, Türkiye'ye savaş ilan etti.

1919- Gaziantep, Fransızlar tarafından işgal edildi.

1925- Ankara Hukuk Fakültesi, Atatürk tarafından açıldı.

1930- İlk televizyon reklamı Londra'da gösterildi.

1973- Geleneksel Türk tiyatrosunun son temsilcisi İsmail Dümbüllü 86 yaşında öldü.

1988- 1931 yılında Türkiye Güzeli seçilen Naşide Saffet Esen öldü.

1991- Filipinler'de selde yaklaşık 7 bin kişi öldü.

2006- Türk siyasi yaşamında ''Karaoğlan'' olarak anılan ve ''Üçüncü Adam'' yakıştırması yapılan Bülent Ecevit vefat etti.

2013- Hindistan, ülkenin güneyindeki Sriharikota'daki Satish Dhawan Uzay Merkezi'nden Mars'a gidecek insansız uzay aracını fırlattı.

2016- Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu'nun da aralarında bulunduğu 9 kişi tutuklandı.

2017- Suudi Arabistan'da Kraliyet Muhafızları Bakanı Prens Mutab bin Abdullah ve Prens El-Velid bin Talal ile çok sayıda prens, bakan ve iş adamı gözaltına alındı.

2017- Suudi Arabistan'da Asir bölgesi Emir Yardımcısı Prens Mansur bin Mukrin ve beraberindeki 8 üst düzey yetkiliyi taşıyan helikopter düştü, kurtulan olmadı.

6 Kasım

1814- Enstrüman yapımcısı ve saksafonu bulan Adolphe Sax doğdu.

1893- Besteci Peter İlyiç Çaykovski 53 yaşında St. Petersburg'da öldü.

1913- Hintli lider Mahatma Gandhi tutuklandı.

1917- Finlandiya bağımsızlığını ilan etti.

1917- Bolşevik Ekim Devrimi (eski Rus takvimine göre Ekim 25): Lenin ve Troçki, Petograd'da kontrolü ele geçirdi.

1918- Çanakkale Boğazı, İngiliz ve Fransızlarca işgal edildi.

1931- İstanbul'da dolmuşlarda sarı-siyah damalı çizgi uygulaması başlatıldı.

1936- İzmit'te kağıt ve karton fabrikası açıldı.

1955- Kayseri Şeker Fabrikası'nda üretime başlandı.

1979- Türkiye'de ''Hoş Memo'' olarak tanınan çizgi bant ''Li'l Abner''in yaratıcısı All Capp 70 yaşında öldü.

1981- YÖK Yasası yürürlüğe girdi.

1983- ANAP tek başına iktidar oldu.

1983- Ressam Münif Fehim öldü.

1989- Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı kuruldu.

2009- Türk dil bilimci İlhan Ayverdi 83 yaşında vefat etti.

2012- İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ''Ergenekon'' davasında gizli tanık ''Deniz''in Şemdin Sakık olduğu ortaya çıktı.

2013- Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın cesedinde ve mezarındaki toprakta radyoaktif polonyum elementine rastladığı bildirildi.

2013- Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahmanov, cumhurbaşkanlığı seçimini açık farkla kazanarak bir dönem daha görev yapma hakkı elde etti.

2015- Bulgaristan'da güvenlik sektörü çalışanlarının 20 brüt maaş emeklilik ve istifa tazminatının yarıya düşürülmesi kararına tepki gösteren 2 bin polis istifa etti.

2016- Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel, “silahlı terör örgütüne üye olmak ” suçundan tutuklandı.

2017- ABD, Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerinde sınırlı ölçüde vize başvurularını yeniden kabul etmeye başladı.

2017- Tokyo Uluslararası Film Festivali'nde büyük ödülü “Buğday ” filmiyle Semih Kaplanoğlu kazandı.

7 Kasım

1600- Divan şiirinin ustalarından Baki öldü.

1665- En uzun ömürlü gazete The London Gazette'nin ilk baskısı yayımlandı.

1892- İstanbul'da Darülaceze'nin temeli atıldı.

1910- Rus yazar Tolstoy öldü.

1917- Sovyetler Birliği kuruldu.

1920- Türk ordusu Gümrü'yü işgal etti.

1921- İtalya'da Mussolini, kendisini Ulusal Faşist Partisi lideri ilan etti.

1929- New York'taki Modern Sanatlar Müzesi halka açıldı.

1958- Gazeteci Yazar Aka Gündüz 72 yaşında öldü.

1988- Nebioğlu Yayınevi'nin kurucusu Osman Nebioğlu öldü.

1991- Basketbol yıldızı Magic Johnson, HIV testinin pozitif çıkmasının ardından basketbolu bıraktığını açıkladı.

2003- Dünyanın en büyük yüzen kitap fuarı ''MV Daulus'' İzmir'in Alsancak Limanı'na geldi.

2004- Cumhuriyet döneminin ilk kadın yazarlarından Cahit Uçuk 95 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2005- Yazar ve senarist Sulhi Dölek 57 yaşında İstanbul'da öldü.

2011- Ünlü şarkıcı Michael Jackson'ın doktoru Conrad Murray, Jackson'a güçlü bir anestezi ilacı olan “propofol “den aşırı dozda vererek ölümüne neden olmaktan suçlu bulundu.

2012 – Demokrat Partinin adayı Barack Obama, ikinci kez ABD Başkanı seçildi.

2013- İspanya'da 4 asra yakın geçmişi olan boğa güreşleri resmen kültürel miras olarak tanındı.

2016- Terör soruşturması kapsamında HDP Hakkari Milletvekili Nihat Akdoğan tutuklandı.

2017- İngiltere'de, memelilerin atası kabul edilen iki hayvana ait 145 milyon yıllık fosiller bulundu.

8 Kasım

1793- Louvre, Paris'te müze olarak açıldı. Louvre, 13. yüzyılın başlarında bir kale olarak inşa edilmişti.

1912- Selanik, Yunanlılar tarafından işgal edildi.

1923- Adolf Schicklgruber (Hitler), Münih'te ilk çıkışını yaptı. Bu başarısız çıkışın ardından 4 gün sonra 12 Kasım'da tutuklandı ve hapiste ''Kavgam''ı yazdı.

1938- Atatürk'ün hastalığı normal seyrinden çıkarak şiddetlendi.

1944- ABD'de Roosevelt dördüncü kez başkan seçildi.

1973- Şair Faruk Nafiz Çamlıbel 75 yaşında öldü.

1979- Şair Nevzat Üstün 55 yaşında vefat etti.

1982- Halkoyuna sunulan anayasanın yüzde 91,3 oyla kabul edildiği açıklandı.

1992- Berlin'de 350 bin kişi, ırkçı şiddete karşı gösteri yaptı.

1998- Sinema sanatçısı Erol Taş yaşamını yitirdi.

2011- Fransız paleontologlar, Türkiye'de ilk kez dinozorların ortaya çıkmasından önce yaşamış 280 milyon yaşında bir kertenkelenin izlerini keşfetti.

2011- Eski Dünya Ağır Sıklet Boks şampiyonu ve 1970'li yıllarda Muhammed Ali'nin en büyük rakibi ünlü boksör Joe Frazier kanserden öldü.

2012- Merkezi Fransa'nın Lyon kentinde bulunan Uluslararası Polis Teşkilatının (Interpol) başına ilk defa bir kadın yönetici getirildi. Interpol'un Roma'daki toplantısında yapılan seçime tek aday olarak giren 58 yaşındaki Mireille Ballestrazzi, başkan seçildi.

2013- Haiyan Tayfunu'nun, Filipinler'de 5 binden fazla kişinin ölümüne yol açtığı açıklandı.

2016- ABD'de düzenlenen başkanlık seçimlerini Cumhuriyetçi Partinin adayı iş adamı Donald Trump kazandı.

2017- Türkiye, UNESCO Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi.

9 Kasım

1444- Varna Savaşı kazanıldı.

1877- Erzurum'a dayanan düşmana karşı, Topdağı Savaşı kazanılarak, tabyalara Türk bayrağı çekildi.

1918- Almanya'da cumhuriyet ilan edildi.

1935- Japon birlikleri Çin'de Şangay'ı işgal etti.

1936- Montreux Boğazlar Sözleşmesi resmen yürürlüğe girdi.

1938- Almanya'da Yahudi karşıtları, şiddet eylemleri başlattı. Bu olaylar tarihe Kristal Gece (Crystal Hight/Krystallnacht) olarak geçti.

1938- Yayımlanan resmi tebliğlerde Atatürk'ün genel durumunun vahamete doğru gittiği açıklandı.

1982- Kenan Evren, 101 pare top atışıyla cumhurbaşkanı oldu.

1985- Karpov'u yenen Kasparov, Dünya Satranç Şampiyonluğunu kazandı.

1989- Turgut Özal yemin ederek cumhurbaşkanlığı görevine başladı.

1989- Berlin Duvarı yıkıldı.

1990- Yazar Kerim Korcan 72 yaşında öldü.

1991- Türkiye, Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke oldu.

2011- Van, merkez üssü Edremit olan 5,6 büyüklüğünde ikinci depremle sarsıldı. 39 kişinin hayatını kaybettiği depremde Bayram Oteli'nin enkazı altında kalan DHA muhabirleri Sebahattin Yılmaz ve Cem Emir de can verdi. Otelin enkazından Japon yardım ekibinden Miyuki Konnai sağ kurtulurken, ağır yaralı çıkarılan Atsushi Miyazaki hastanede yaşamını yitirdi.

2012- ABD Merkezi Haberalma Örgütü (CIA) Direktörü David Petraeus, görevinden istifa etti. Evlilik dışı ilişkide bulunduğunu kabul eden Petraeus, Başkan Obama'ya gönderdiği dilekçesinde istifasının kabulünü istedi.

2013- Gırtlak kanseriyle mücadele eden usta gazeteci Savaş Ay, 59 yaşında İstanbul’da vefat etti.

2013- CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Parti Meclisi (PM) tarafından hakkındaki Yüksek Disiplin Kurulu kararı kaldırılan Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül'e parti kimlik kartını verdi.

2013- Danıştay 8. Dairesi, avukatların baro levhasına kayıt için “başı açık ” fotoğraf vereceklerine ilişkin Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Kanunu Yönetmeliği'nin yürütmesini durdurdu.

2015- Anadolu Ajansının Makedonca ve Arnavutça yayın merkezi, Makedonya'nın başkenti Üsküp'te törenle açıldı. Haberlerini 9 dilde dünya kamuoyuna ulaştıran Anadolu Ajansının yayın dillerine Makedonca da eklendi.

2016- “Kozmik oda “da arama yaptıran ve meslekten ihraç edilen eski savcı Mustafa Bilgili, Ankara'nın Cebeci semtinde sahte kimlikle yakalandı.

2017- Türk basketbolunun duayen isimlerinden, Türkiye Basketbol Antrenörleri Derneği (TÜBAD) Başkanı, eski milli sporcu ve milli takım antrenörü Mehmet Baturalp, tedavi gördüğü hastanede, 81 yaşında hayatını kaybetti.

10 Kasım

1483- Protestan reformunun lideri Martin Luther doğdu.

1922- VI. Mehmet Vahdettin, son Selamlık törenine katıldı.

1924- Halk Fırkası, ''Cumhuriyet Halk Fırkası'' adını aldı.

1938- Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, yaşama gözlerini yumdu.

1953- Atatürk'ün naaşı, Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın katıldığı görkemli törenle Anıtkabir'e nakledildi.

1988- Atatürk, ölümünün 50. yılında ilk kez yas tutulmadan anıldı.

1989- Bulgaristan Devlet Başkanı Tudor Jivkov, istifa etmek zorunda kaldı.

1992- Türkiye'nin ilk cep denizaltısı dalışı Bodrum'da gerçekleştirildi.

2006- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, gazeteci yazar Uğur Mumcu, Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Prof. Dr. Muammer Aksoy ve Doç. Dr. Bahriye Üçok'un öldürülmesi olaylarının aralarında bulunduğu ''Umut Davası''nda, sanık Ferhan Özmen'in, ''anayasal düzeni cebren değiştirmeye teşebbüs etmek'' suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmasına ilişkin kararı onadı.

2007- Amerikalı yazar Norman Mailer 84 yaşında yaşamını yitirdi.

2011- Yunanistan'da iktidardaki PASOK ve anamuhalefet Yeni Demokrasinin desteğiyle Lukas Papadimos'un başbakanlığında ulusal birlik hükümeti kuruldu.

2013- Belçika, Filistin'in Brüksel Temsilcisi'ni artık “büyükelçi ” olarak tanıdığını açıkladı.

2013- Hollanda'daki Türk toplumunun katkılarıyla dünyadaki tüm göçmenleri temsilen hazırlanan “Milli Göçmen İşçi Anıtı “, Rotterdam kentinde açıldı.

2015- Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), dopingde rüşvet iddiaları nedeniyle Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği'nin (IAAF) eski başkanı Lamine Diack'ın, IOC onursal üyeliğini geçici olarak askıya aldı. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) da aynı sebeplerden Moskova Doping Kontrol Laboratuvarı'nın akreditasyonunun askıya alındığını açıkladı.

2016- Mardin'in Derik ilçesinde, PKK'lı teröristlerce kaymakamlık binasına düzenlenen roketatarlı saldırıda Kaymakam Muhammed Fatih Safitürk yaralandı. Diyarbakır Dicle Üniversitesi Hastanesine kaldırılan Safitürk, iki gün sonra şehit oldu.

11 Kasım

1821- Rus yazar Dostoyevski doğdu.

1914- Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri'ne savaş ilan etti.

1918- Almanya ile Müttefikler, I. Dünya Savaşı'nı bitiren anlaşmayı imzaladı.

1938- TBMM, İsmet İnönü'yü oy birliğiyle cumhurbaşkanı seçti.

1942- Varlık Vergisi'ne ilişkin yasa TBMM'de kabul edildi.

1973- İsrail ile Mısır ateşkes imzaladı.

1976- Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında on yıl süreyle elektrik alışverişini düzenleyen anlaşma imzalandı.

1997- Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, şans oyunu “Sayısal Loto “yu başlattı.

2004- Filistin lideri Yaser Arafat, Paris yakınlarındaki bir askeri hastanede vefat etti. Arafat'ın cenazesi 12 Kasım'da Kahire'de düzenlenen törenden sonra Ramallah'ta toprağa verildi.

2006- Bülent Ecevit, devlet töreniyle son yolculuğuna uğurlandı.

2008- İstiklal Savaşı'nın hayattaki son gazisi emekli Albay Mustafa Şekip Birgöl vefat etti.

2010- Irak'ta 8 ay sonra iktidarın paylaşımı konusunda anlaşmaya varıldı. Nuri El Maliki yeniden başbakan, Celal Talabani de yeniden cumhurbaşkanı oldu.

2013- Kapadokya, dünyadaki en büyük seyahat rehberi yayımcısı “Lonely Planet ” tarafından, “en iyi balayı güzergahı ” seçildi.

2015- Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği'nin (IAAF) eski başkanı Lamine Diack, dopingde rüşvet iddialarının ardından Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) onursal üyeliğinden istifa etti.

2016- İçişleri Bakanlığınca FETÖ, PKK/KCK, DHKP-C ve DEAŞ bağlantılı 370 derneğin faaliyeti durduruldu.

2016- Dünyaca ünlü Kanadalı yazar, şair, söz yazarı ve şarkıcı Leonard Cohen 82 yaşında ABD'de hayatını kaybetti.

2017- Çin'in Kaihua şehrinde yapılan Dünya Kadınlar Bocce (Petank) Şampiyonası'nda bronz madalya kazanan Hilal Çaputlu, boccede Büyükler kategorisinde Türkiye'ye Dünya Şampiyonası'nda madalya kazandıran ilk sporcu unvanını aldı.

ALATURKA AİLESİ ÜYELERİ NE DİYOR?