İSTANBUL (AA) – GÜLSÜM İNCEKAYA – Türkiye, “Afrika Yılı ” olarak ilan edilen 2005'ten sonra Afrikalı üniversite öğrencilerinin gözünde cazibe merkezine dönüştü.
AA muhabirinin UNESCO, OECD, Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Milli Eğitim Bakanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ve Gazi Üniversitesi Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü (GAKAF) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye'de lisans ve lisansüstü eğitim gören yaklaşık 100 bin yabancı uyruklu öğrencinin 14 bin 270'ini Afrika kökenli öğrenciler oluşturdu.
Türkiye'de ayrıca 150 Afrikalı akademisyen de çeşitli üniversitelerde görev yapıyor.
UNESCO ve OECD 2014 rakamlarına göre, çoğunluğu yükseköğretimde olmak üzere, dünyada 6 milyon öğrenci, ülkeleri dışında bir ülkede öğrenim görüyor. Bu öğrencilerin yarıdan fazlasını Asya Kıtası, yaklaşık olarak yüzde 20'sini Avrupa Kıtası, yüzde 15'ini Afrika Kıtası ve yüzde 10'unu Amerika Kıtası'ndan gelen yabancı uyruklu öğrenciler oluşturuyor. Afrika kökenli öğrenciler, dünyadaki uluslararası öğrenciler arasında 3. sırada yer alıyor. Afrika kökenli öğrencilerin en çok tercih ettikleri ülkelerin başında Çin ve Fransa geliyor.
– 14 bin 270 Afrikalı öğrenci Türkiye'de eğitim görüyor
YÖK'ün, Afrika ülkelerinin sürdürülebilir kalkınmasına yönelik daha fazla sayıda Afrikalı öğrencinin Türk üniversitelerinde öğrenimini teşvik etmek amacıyla 2015 yılında hayata geçirdiği “Afrika Açılım Eylem Planı ” ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından Afrika kökenli öğrencilere tahsis edilen “Türkiye Bursları ” sayısındaki artış, Türkiye'yi Afrikalı üniversite öğrencilerinin gözünde bir cazibe merkezi haline getirdi.
Türkiye'de eğitim gören Afrika kökenli öğrencilerin uyruklarına bakıldığında ilk 5 sırada Libya, Somali, Nijerya, Mısır ile Fas yer alıyor.
Ayrıca, Uluslararası Anadolu İmam Hatip Liseleri'nde toplam 434 Afrika uyruklu lise öğrencisi öğrenim görüyor. Uluslararası Anadolu İmam Hatip Liseleri'ne en fazla öğrenci gönderen ilk 5 ülkeye bakıldığında ise ilk sıraları Tanzanya, Uganda, Etiyopya, Burundi ve Cibuti paylaşıyor.
– 3 bin 891 Afrikalı öğrenci burslu eğitim alıyor
Afrika kökenli öğrencilerin son yıllarda en fazla tercih ettikleri ülkeler arasında yer alan Türkiye, Afrika ülkelerine 2013 yılı öncesi toplam 2 bin 500 yüksek öğretim bursu tahsis etmişken bu rakam 2014 yılında bin 300, 2015 yılında bin 366, 2016 yılında ise bin 404'e yükseldi.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı “Türkiye Bursları ” çerçevesinde, 2012 yılından bugüne kadar Afrika Kıtası’nda 6 bin 270 öğrenciye dil kursu, lisans ve lisansüstü eğitim seviyelerinde sosyal bilimlerden sağlık bilimlerine kadar farklı alanlarda burs tahsis etti. Bu yıl itibarıyla değerlendirildiğinde Türkiye'de Afrika kökenli 3 bin 891 öğrenci Türkiye Bursları kapsamında eğitim alıyor.
– Ülkelerinin ihtiyacına göre bölüm seçiyorlar
Afrika kökenli öğrenciler genellikle İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Adana ve Gaziantep gibi büyük kentlerdeki devlet üniversitelerini ve ülkelerinin acil kalifiye iş gücü ihtiyaçlarıyla orantılı olarak, özellikle tıp, işletme, uluslararası ilişkiler, ilahiyat, bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmenliği, matematik öğretmenliği, gazetecilik, inşaat ve elektrik-elektronik mühendislikleri bölümlerini tercih ediyor.
– Afrika Açılımı eğitim alanında somut projelere dönüştü
Gazi Üniversitesi Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü (GAKAF) Prof. Dr. Suna Timur Ağıldere de Türkiye'nin 2005 yılını “Afrika Yılı ” ilan etmesi ve 2010 yılında da Afrika Strateji Belgesi’ni hayata geçirmesi ile başlayan süreci AA muhabirine değerlendirdi.
1998 yılında Afrika Eylem Planı'nın kabulüyle, Türkiye'nin Afrika'ya Açılım Politikası başlattığını hatırlatarak, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Afrika Kıtası'nı dünyada en fazla ziyaret eden devlet adamı olarak büyük ivme kazandırdığı ilişkilerimiz her geçen gün güçlendi ve eğitim alanında da hızla somut projelere dönüştü. ” dedi.
Ağıldere, Ekvator Ginesi’nin başkenti Malabo’da 19-21 Kasım 2014 tarihlerinde gerçekleşen 2. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nde kabul edilen “Sürdürülebilir bir kalkınmanın ve bütünleşmenin güçlendirilmesi için yeni bir ortaklık modeli ” üzerinde varılan mutabakatın da ilişkilere yeni bir boyut kazandırdığını söyledi.
2015-2019 yıllarını kapsayan “Ortak Uygulama Planı “nın kabul edilmesi sürecine değinen Ağıldere, sağlık, eğitim, kültür, altyapı ve enerjiye kadar çeşitli alanlarda ortak sürdürülebilir proje ve programların gerçekleşmesi yönünde mutabakata varıldığını kaydetti.
– “Erdoğan'ın Afrika ziyaretleri büyük ivme kazandırdı' ”
Başbakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı döneminde Afrika Kıtası'nı dünyada en fazla ziyaret eden devlet adamı olan Recep Tayyip Erdoğan'ın ilişkilere büyük ivme kazandırdığını vurgulayan Ağıldere, “Afrika Kıtası ile ilişkilerimiz her geçen gün güçlendi ve eğitim alanında da hızla somut projelere dönüştü. ” diye konuştu.
Ağıldere, Milli Eğitim Bakanlığı'nın 28 Afrika ülkesi Eğitim Bakanın katılımıyla 19-21 Ekim 2017'de İstanbul'da “Türkiye-Afrika Eğitim Bakanları Konferans “ını da hatırlatarak şu bilgileri verdi:
“Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı 54 Afrika ülkesinin 27 ülkesi ile eğitim alanında çeşitli tarihlerde 40 iş birliği anlaşması imzalamıştır. YÖK’ün 2015 yılından beri sürdürdüğü 'Afrika Açılım Eylem Planı' çerçevesinde ise yükseköğretim alanında söz konusu ülkelerin sürdürülebilir kalkınmasında acil olarak ihtiyaç duydukları bilimsel alanları da kapsayacak biçimde,10 ülke ile iş birliği anlaşması imzalamıştır. “
Bu ülkelerin Tunus, Cibuti, Fas, Cezayir, Ruanda, Sudan, Gambiya, Libya, Uganda ve Sudan olduğu bilgisini paylaşan Ağıldere, “Yükseköğretim alanındaki bu işbirliği anlaşmaları neticesinde, ülkemizde gerek mensubu oldukları ülkelerinin devlet burslarından yararlanarak gerekse kendi imkanlarıyla Türk üniversitelerinde öğrenim görmeye gelen Afrika uyruklu öğrenci sayısında gözle görülür bir artış sağlanmıştır. Bu durum aynı zamanda, Afrikalı öğrencilerin öğrenim gördükleri Türk üniversitelerin uluslararası tanınırlığına ve bu üniversitelerin bulunduğu illerin turizm açısından sosyo-ekonomik gelişmesine katkı sağlamaktadır. ” şeklinde konuştu.
Geleceğin kıtasının Afrika olduğuna vurgu yapan Ağıldere, “Türkiye Bursları ” aracılığıyla liseden doktora seviyesine kadar eğitimlerinin her alanında yarının Afrika mimarlarının yetiştirildiğini söyledi.
Prof. Dr. Ağıldere sözlerini şöyle tamamladı:
''Afrika kökenli öğrencilerin büyük çoğunluğu, Türkiye'de yükseköğretim veya lisansüstü eğitimlerini tamamlayıp mezun olduklarında, ülkelerine geri dönüp eğitim aldıkları alanlara göre genellikle bürokrasi, sağlık, eğitim ve mühendislik sektörlerinde çalışmaktadırlar. Hiç şüphesiz ki söz konusu mezunlar, hem Türk hem de mensubu oldukları
Afrika ülkelerinin dil ve kültürlerine olan hakimiyetlerinden dolayı, ülkemiz ile Afrika Kıtası arasında köprü vazifesi gören en etkin kültürel elçilerimizdir. Ayrıca Türk üniversitelerinde öğrenim görmüş olan bu mezunlar, özellikle Sahraltı Afrika’nın sürdürülebilir kalkınmasının en ayrıcalıklı ve önemli yapı taşlarını da oluşturmaktadır.''
