ANKARA (AA) – ERDAL ÇELİKEL – Organize sanayi bölgeleri (OSB), ekonomik anlamda yazılan başarı hikayelerinin yanı sıra eğitimden kültüre, sanattan spora pek çok alanda bulundukları şehirlere katkı sağlıyor.
AA muhabirinin yaptığı derlemeye göre, çarpık sanayi yapılanmasının önüne geçerken, çevreye duyarlı üretime imkan tanıyan OSB uygulamasının temeli Bursa Organize Sanayi Bölgesinin 1961 yılında kurulmasıyla atıldı.
Geride kalan 55 yılda Türkiye’deki OSB sayısı, 224’ü faal olmak üzere, 285’e ulaştı. Bugün itibarıyla söz konusu OSB’lerde toplam 1 milyon 600 bin kişi istihdam edilirken, 2023 yılına kadar 79 yeni OSB’nin kurulması ve bu bölgelerde 1 milyon ilave istihdam yaratılması öngörülüyor.
– Kuruldukları kenti canlandırıyorlar
Kuruldukları kentin ekonomik olduğu kadar sosyal yaşamlarını da canlandırmaları, OSB yapılanmasının bir başka önemli özelliği olarak dikkati çekiyor.
İşsizliğin azalmasına katkı sağlamaları nedeniyle taşradan büyük şehirlere göçü önlemeleri, alışveriş merkezleri, restoran, sinema salonu gibi yatırımlara gerekçe oluşturarak hizmet sektörünün gelişimine dolaylı etkide bulunmaları OSB’lerin kuruldukları kentteki yaşamın canlanmasına yol açıyor.
– Eğitime de katkı sağlıyorlar
Son yıllarda OSB’lerin ön plana çıktığı bir başka konu da eğitim oldu. OSB yönetimlerine mesleki eğitim veren özel okul kurma imkanı sağlayan yasal düzenlemenin ardından bu bölgelerde nitelikli ara eleman yetiştiren okulların sayısı da artmaya başladı. Düzenlemenin ardından birçok OSB’de kolej statüsünde mesleki okullar açılırken, öğrencilere yurt dışında dil eğitimi ile staj, ulusal ve uluslararası fuarlara katılım, gerçek iş ortamlarında mesleki eğitim, şehir dışından gelen öğrencilere yurtta kalma gibi imkanlar tanındı.
Ayrıca, bu okullarda bölümler ve eğitimin içeriği belirlenirken sanayicinin beklentilerinin dikkate alınmasının yanı sıra çağın gereklerine uygun teknolojik olanaklar da sağlandı.
– Spor ve tiyatro salonları yapılıyor
OSB’lerin şehirlere katkılarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Organize Sanayi Bölgeleri Derneği (OSBDER) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kutsi Tuncay, Türkiye’de Artvin dışındaki bütün illerde OSB olduğunu belirtti.
Tuncay, OSB’lerin kuruldukları bölgenin ekonomik hayatı kadar sosyal yaşamına da olumlu katkıları olduğuna işaret ederek, birçok OSB’nin bulundukları şehirlerde spor ve tiyatro salonları yapmak gibi hizmetler de verdiğini söyledi.
OSB’lerin diğer sanayi yapılanmalarına göre daha verimli üretim yapılan yerler olduğunu dile getiren Tuncay, “Özellikle kümelenme modeli sayesinde bir firmanın çıktısı başka firmanın girdisi olabiliyor. Bu da üretim maliyetlerini azaltmak suretiyle ihracata olumlu katkıda bulunuyor.” diye konuştu.
Tuncay, OSB’lerin çevreye duyarlı ve belli sektörlerin kümelenmesine imkan vermesi açısından da önem taşıdığını kaydetti.
– Dünyaya örnek oluyor
Türkiye’nin OSB modeli konusundaki uzun yıllara dayanan deneyimi, bu modeli kendi ülkelerinde uygulamak isteyen yabancıların da ilgisini çekiyor.
Son yıllarda özellikle Afrika ve Türk Cumhuriyetlerinden birçok heyet başta büyük şehirlerdekiler olmak üzere OSB’leri ziyaret ediyor. Türkiye, imzalanan iş birliği protokolleri çerçevesinde, birçok ülkede OSB kurulmasına ön ayak oluyor.
– Sağlıksız ve kalitesiz ürünlerin önüne geçiyor
OSB’ler kuruldukları arazinin büyüklüğüne göre çok sayıda firmanın bir arada ve çevreci bir anlayışla faaliyet göstermelerine olanak tanıyor. Bu durum, firmalar açısından lojistik bir avantaj oluştururken, çevre konusundaki maliyetleri de azaltıyor.
Firmaların bir arada bulunmasının sağladığı denetim kolaylığı, OSB modelinin ekonomiye ve çalışma hayatına sağladığı önemli bir diğer katkı olarak dikkati çekiyor.
Özellikle kayıt dışı işçi çalıştırılmasının önüne geçilmesi ve “merdiven altı” tabir edilen sağlıksız koşullarda ve kalitesiz ürün üretimini engellemesi OSB’lerin en önemli faydaları arasında yer alıyor.
Bütün bunların yanı sıra kümelenme olarak bilinen aynı sektörün farklı dallarında faaliyet gösteren firmaların bir araya gelerek ortak ürün üretmelerine ve birbirlerinin çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmalarına olanak tanıması OSB’lerin bir başka olumlu özelliği olarak ön plana çıkıyor.
Ayrıca birçok OSB alanında itfaiye, hastane gibi kuruluşların bulunması, acil durumlarda müdahaleyi de kolaylaştırıyor.
