RABAT (AA) – HALİD MECDUB – Fas Arap Dili Ulusal Koalisyonu Koordinatörü Fuad Ebu Ali, siyasi alanda ve kamu kurumlarında Fransızcaya bağlılığın Faslıların kimlikleri ve bağımsızlıkları üzerinde tehlike oluşturduğu uyarısında bulundu.
Anayasaya göre, Fas'ın resmi dili Arapça ve devletin bu dilin kullanılması, geliştirilmesi ve korunması görevi bulunuyor. Berberice (Amazig dili) ise devletin bir diğer resmi dili sayılıyor. Son dönemde ülkede bazı sivil toplum kuruluşları, birçok kamu ve özel kurumun yanı sıra bankalarda işlemlerin Fransızca yapılmasını eleştiriyor.
Arap Dili Ulusal Koalisyonu Koordinatörü Ebu Ali, Fransızca konusunda son dönemdeki tartışmalara ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Ülkesinde Arap diline iadeiitibar yapılması için dil haklarını koruyan bir anayasayı oylayan Faslıların iradesine saygı göstererek siyasi bir karar alınması gerektiğini ifade eden Ebu Ali, bu karar olmadan Faslıların dil haklarından bahsedilemeyeceğini belirtti.
- “Arap dili halkın egemenliğidir “
Dilin halkın iktidarla kurduğu iletişimin adı olduğunu kaydeden Ebu Ali, “Halk kamu işlerine ortak olduğu ölçüde diline ve egemenliğine saygı gösterilir. Marjinalleştirilen halkın dili baskı görür ve yağmalanır. Arap dili halkın egemenliği anlamına gelir. ” dedi.
Bazı bakanların kulisler yaparak eğitimde Fransızcayı dayatmaya çalıştığına dikkati çeken Ebu Ali, “Ülkemizde Fransızca sınıf farklılığına ve kültürel gerilemeye yol açtı. Ayrıca Fransızca bizi bize aykırı değerler sistemine sürükleyen seçkinlerin dili haline geldi. ” diye konuştu. Ebu Ali, ayrıca bu konunun dil değil “devlet meselesi ” olduğunun altını çizdi.
- “Bağımsızlığımızı zamanla kaybediyoruz ”
Fransız kültürünü benimseyenler tarafından ülkenin ekonomik, kültürel ve eğitim alanındaki ulusal gücünün kontrol altına alınmasının, ülke içindeki ve dışındaki frankofonlara hizmetin bir parçası olduğuna işaret eden Ebu Ali, şunları kaydetti:
“Fransa'nın Fas'ın kamu işlerinde Fransızcayı dayatmak suretiyle elde ettiği yatırım geliri efsanevi. Siyasette ve kurumlarımızda Fransızcaya bağımlılık dayanılmaz hale geldi. Bu, her alanda kimliğimizi ve bağımsızlığımızı yavaş yavaş kaybetmemize neden oluyor. Fransızcanın dayatılmasının Fransız efendiye bağlı kalmak dışında bilimsel veya tarihi bir gerekçesi yok. ”
Fas'ta Amazig dilinin kamusal ve toplumsal alana entegre edilmesindeki gecikmeye de değinen Ebu Ali, bu dili aktifleştirme yolları gözden geçirilmedikçe eğitimde Amazig dili krizinin devam edeceğini söyledi.
Amazig dilinin başından beri politik açıdan ele alındığını bundan dolayı da bir gelişme kaydedilemediğini aktaran Ebu Ali, eğitim başta olmak üzere tüm alanlarda Amazig dilinin yeniden canlandırılması için kutuplaşmadan kurtarılması gerektiğini vurguladı.
Arap ülkelerinde Arapçanın durumuna ilişkin ise Ebu Ali, “Doğuda ya da batıda olsun, Arap ülkeleri arasında durum çok da farklı değil. Aynı durum tüm Arap ülkelerinde geçerli, çünkü dil ilerleme, geri kalmışlık, egemenlik ve dönüşümün sembolüdür. ” ifadelerini kullandı.
Ebu Ali, “Bazı ülkelerin Arapçanın, Arap kimliği ve aidiyetinin değerini hissetmeye başladıkları doğru. Suudi Arabistan ve Katar gibi ülkeler dili korumak için yasalar çıkardı. Birleşik Arap Emirlikleri dili geliştirmek için bilimsel bir çalıştaylar başlattı. Ancak bizde Arapçanın rolünü azaltmak, hatta onu ortadan kaldırmak için her gün girişimlerde bulunuluyor. ” diye konuştu.
