TBMM (AA) – Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye-ABD ilişkilerinin sorunlu bir döneme girmesinin iki nedeni olduğunu belirterek, “Bir tanesi, ABD'nin YPG'ye, terör örgütlerine silah vermesi ve onlarla iş birliği yapması ve bu silahların da PKK'nın elinde Türkiye'de sürekli yakalanması, yani bu silahların bize yönelik kullanılmasıdır. Defalarca uyarmamıza rağmen, maalesef ABD bu politikasını sürdürdü. Diğer taraftan, FETÖ'nün ABD'deki faaliyeti ve FETÖ ile ilgili bir soruşturmanın açılmaması, iade taleplerimizin bugüne kadar tam anlamıyla talebimiz için gerekli çalışmaların yapılmaması Türk halkının ABD'ye olan hislerini etkiledi, ilişkilerimiz de de bir gerginlik yaşadık. ” dedi.
Bakan Çavuşoğlu, TBMM Plan Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığının 2018 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı.
Türkiye'nin sınırının yanı başındaki terör örgütleriyle mücadelesinin devam edeceğini belirten Çavuşoğlu, “Sadece DEAŞ ile mücadele etmek yetmez. DEAŞ'ı oluşturan sebepleri de ortadan kaldırmak lazım. Suriye'deki bataklığı kurutmak lazım. ” ifadesini kullandı.
Suriye'de ateşkesin nasıl sürdürülüp genişletilebileceğinin, siyasi sürecin nasıl devreye sokulabileceği üzerine verilen yoğun çabalara işaret eden Çavuşoğlu, “Önce Rusya ile başlayan süreç, özellikle Astana süreci, İran'ın da dahil edilmesiyle son bir yıldır sürdürdüğümüz süreç sonuç doğurmaya başladı. ” diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu, “Amacımız, Suriye'de kalıcı bir siyasi çözüme ulaşmak. Suriye'nin sınır bütünlüğünü korumak ve istikrarını, güvenliğini tesis etmek. ” dedi.
– Irak'daki son durum
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) gayrimeşru referandumun Irak Anayasa'sına aykırı olduğunu Türkiye'nin başından beri dile getirdiğini hatırlatan Çavuşoğlu, “Maalesef bizim çok yapıcı, dostane uyarılarımız da dinlenmedi. Esasen bugün Kuzey Irak'ın, Kuzey Irak yönetiminin karşı karşıya kaldığı durumun aynen gerçekleşeceğini kendisine (Barzani) dostane bir şekilde bizzat ben anlattım. Tüm bunları görmemek için aptal olmak gerek. Kime inandı, kim kullandı, kim yönlendirdi bilmiyoruz ama şimdi hata yaptıklarını anlamaya başladılar. En son Irak Anayasa Mahkemesi hiçbir bölgenin ülkeden ayrılamayacağına hükmetti. IKBY hükümeti yönetimi de bu karara saygı duyduğunu açıkladı. Ama esas olan, tamamen bu süreçten vazgeçilmesidir. Irak'ın birliği, bütünlüğü önemlidir. ” değerlendirmesinde bulundu.
Gayrimeşru referandum sürecinde daha fazla hak elde edeceğiz derken, mevcut hakların da kaybedildiğini anlatan Çavuşoğlu, şunları söyledi:
“Oysa biz bu süreçten vazgeçerse Kürt kardeşlerimizin hakları için kendilerine en çok destek veren ülke olacağımızı, arabuluculuk yapacağımızı hatta onların arzu ettiği bazı ülkelerle de garantör olabileceğimizi kendilerine söylemiştik. ”
– “ABD ile sorunlu bir dönem yaşadığımız bir sır değil ”
Türkiye ABD ilişkilerini değerlendiren Çavuşoğlu, “ABD ile sorunlu bir dönem yaşadığımız bir sır değil. ” dedi.
İlişkilerdeki sorunlu dönemin iki sebebi olduğunu aktaran Bakan Çavuşoğlu, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bir tanesi, ABD'nin YPG'ye, terör örgütlerine silah vermesi ve onlarla iş birliği yapması ve bu silahların da PKK'nın elinde Türkiye'de sürekli yakalanması, yani bu silahların bize yönelik kullanılmasıdır. Defalarca uyarmamıza rağmen maalesef ABD bu politikasını sürdürdü. Diğer taraftan, FETÖ'nün ABD'deki faaliyeti ve FETÖ ile ilgili bir soruşturmanın açılmaması, iade taleplerimizin bugüne kadar tam anlamıyla talebimiz için gerekli çalışmaların yapılmaması Türk halkının ABD'ye olan hislerini etkiledi, ilişkilerimiz de de bir gerginlik yaşadık. ”
Bu sorunların diyalog yoluyla çözülebileceğine olan inancını ifade eden Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump'ın temaslarının sürdüğünü, Başbakan Binali Yıldırım'ın son ABD ziyaretinde de görüşmelerin verimli geçtiğini kaydetti.
Diyalog yoluyla, ABD ile vize konusunda da bir noktaya gelindiğini aktaran Bakan Çavuşoğlu, vize sorununun çok gereksiz ve diplomasi açısından olgun bir tavır olmadığını, sivil vatandaşların cezalandırılmaması gerektiğini vurguladı.
Çavuşoğlu, “Önemli bir gelişme katettik, sorunun büyük bir bölümü çözüldü. Diğer küçük detayları da ileride halledebileceğimizi düşünüyoruz. ” dedi.
– Türkiye AB ilişkileri
Türkiye'nin, AB ile de var olan sorunları ya da yaşanan tıkanıklıkları diyalog yoluyla çözmekten yana olduğuna işaret eden Çavuşoğlu, AB ülkelerinde seçimlerin sona ermesiyle birlikte sağduyunun hakim olmaya başladığını kaydetti.
Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel'in Antalya'ya yaptığı son ziyarete de değinen Çavuşoğlu, gelecek süreçte ilişkilerin ve karşılıklık güvenin tekrar tesis edilmesi için atılabilecek ortak adımları ele aldıklarını belirtti.
Avrupa'da artan ırkçılık ve yabancı düşmanlığının merkez partileri zora soktuğunu bildiren Bakan Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Avrupa'nın kendisini tehlikeli bir sürece sürükleyen yabancı düşmanlığı, ırkçılık, kendisinden farklı herkese yönelik düşmanlık ve aşırıcılık gibi akımlardan mutlaka kurtulması lazım. Aksi takdirde Avrupa çok tehlikeli bir noktaya gidiyor. İkinci Dünya Savaşı öncesi günleri hatırlatmaya başladı. ”
Birçok Avrupa ülkesinin, Türkiye'nin bölge ve Avrupa'nın güvenliği için önemini her platformda vurguladığını hatırlatan Çavuşoğlu, Türkiye'nin NATO'daki rolünün ve tutumunun da Avrupa ve Avrupa Atlantik bölgesinin güvenliği için ne kadar önemli olduğunu gösterdiğine işaret etti.
– Türkiye Rusya ilişkileri
Türkiye Rusya ilişkilerinin normalleştiğini anlatan Çavuşoğlu, “Artık kriz öncesi kriz sonrası demeye gerek yok. Şimdi daha ileriye nasıl götürebiliriz, bölgesel konularda iş birliğimizi nasıl güçlendiririz bunun çabası içindeyiz. ” dedi.
Türkiye'nin Rusya ile Suriye'den Kırım'a, Kafkasya'dan Balkanlara bir çok konuda fikir alışverişi yaptığını kaydeden Çavuşoğlu, iki ülkenin Kırım, Ukrayna konularında farklı görüşlere sahip olduğunu ifade etti.
Çavuşoğlu, “Suriye'de de bazı konularda görüş ayrılığımız var. Olabilir. Ama Suriye'de ateşkesin sağlanması ve siyasi süreç için çalışıyoruz. Bu görüş ayrılıkları iş birliğimize engel değildir. ” diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu, Kırım'ın ve Kırım Tatarlarının haklarının yakından takip edildiğini de vurguladı.
– Kıbrıs'ta çözüm arayışları
Kıbrıs meselesine kalıcı bir çözüm bulunması için İsviçre'nin Crans-Montana kentinde yürütülen görüşmelerde Rum tarafının çözüm istemediğinin görüldüğünü belirten Çavuşoğlu, görüşmelerin sonunda “suya sabuna dokunmayan bir rapor ” çıkmasına rağmen, Türk tarafının çözüm için sarfettiği çabaların BM ve AB ülkeleri tarafından görüldüğünü ve her platformda samimiyetle dile getirildiğini anlattı.
Türk tarafının Kıbrıs konusunda neler yapılacağını istişare ettiğini, konunun diyalog ve diplomasi yoluyla çözülmesi için Türkiye'nin garantör ülke olarak üzerine düşeni yapacağını vurgulayan Çavuşoğlu “Çözüm isterken KK
TC üzerindeki izolasyonların kaldırılması için, KKTC'nin daha fazla temsilcilik açması için KKTC pasaportunun daha fazla ülkede geçerli olması için de çabalarımızı sürdürüyoruz. ” diye konuştu.
(Sürecek)
