ANKARA (AA) – MERVE YILDIZALP – Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Levent Eraslan, 15 Temmuz darbe girişimi sırasında bazı sosyal medya kanallarının sürekli gündemde kaldığını belirterek, “Anlık bilgi vermede Twitter, görüntülü konuşmada FaceTime ve toplu haberleşme de WhatsApp, darbe gecesinin en önemli sosyal medya araçları oldu.” dedi.
Sosyal medya üzerine kitapları bulunan Doç. Dr. Eraslan, AA muhabirine, 15 Temmuz darbe girişimi gecesi ve sonrasında Türkiye’deki sosyal medya kullanımına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Sosyal medyanın iletişim, haberleşme, enformasyon sağlama, gündem oluşturma, takip etme gibi önemli özelliklerinin 15 Temmuz darbe girişimi gecesi kendini gösterdiğini dile getiren Eraslan, “Bu gecede bazı sosyal medya kanalları sürekli gündemde kaldı. Anlık bilgi vermede Twitter, görüntülü konuşmada FaceTime ve toplu haberleşme de WhatsApp darbe gecesinin en önemli sosyal medya araçları oldu.” diye konuştu.
Üç sosyal medya aracının da hızlı ve sürekli bilgi akışı özelliği bulunan araçlar olduğunu ifade eden Eraslan, cep telefonlarının canlı yayın aracı olarak 4.5 G hızındaki paylaşımlarının, sosyal medya zemini ile birleştiğinde ortaya çok büyük bir dijital savunma alanı çıkardığını belirtti.
Eraslan, “15 Temmuz gecesinde 50 milyona yakın twit atılmış, bu twitlerin büyük bir çoğunluğu darbe ile ilgili. Bir başka deyişle neredeyse herkes sosyal medyaya bilgi almak için başvurmuş. Bu bağlamda son 3 yıldır FETÖ/PDY üyelerinin gündem oluşturmak ve buradan algı yönetimi sağlamak için oluşturduğu geniş bir sosyal medya ağını da görmek gerekiyor. Bu ağdakilerin paylaşımları örgüt ile mücadelede devlete önemli kanıtlar sundu.” sözlerine yer verdi.
15 Temmuz şehitlerinin büyük bir çoğunluğunun da kendi sosyal medya hesaplarında şehadetten önce paylaşımlarda bulunduklarını aktaran Eraslan, Twitter’ın video uygulamaları ve periskop sisteminin Twitter’ın canlı yayın aracı olarak kullanılmasını sağladığını vurguladı.
Twitter’ın anlık paylaşım özelliğinin, zamana karşı yarışta çok büyük bir avantaj sağladığını dile getiren Eraslan, şu değerlendirmede bulundu:
“15 Temmuz gecesi ve sonrasında Twitter, haberleşmede diğer sosyal medya araçlarına göre açık ara önde oldu. Kısa hızlı ve etkin paylaşım özellikleri ile birden çok kişiye erişim kapasitesi Twitter’ın haber iletimindeki önceliğini menfur darbe gecesi bizlere gösterdi. Dakikada binlerce twitin atıldığı gecede en çok kullanılan etiketler ise ‘NoCoupInTurkey’, ‘DarbeyeHayır’, ‘Sokaktayız’, ‘DarbecilerİcinİdamGeriGelsin’, ’15Temmuz’ oldu.”
– “FaceTime kullanımı büyük bir stratejik üstünlük sağladı”
Doç. Dr. Eraslan, Ankara’da Kızılay, Genelkurmay ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, İstanbul’da Boğaz Köprüsü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi önü ve Kuleli Askeri Lisesi toplanmalarının, birçok kentte askeri birliklerin girişlerinin kapatılmasının sosyal medya araçları sayesinde hızlıca olduğunu söyledi.
Eraslan, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’nın liderlik davranışı ile FaceTime görüşmesi darbe girişiminin başarısız olmasında en büyük etkileyicidir. Cumhurbaşkanın görüntüsü ile bizzat halka sokağa çıkma çağrısı yapması darbecilerin moral üstünlüğünü yerle bir etti ve millete moral verdi. Bu özelliğiyle FaceTime kullanımı 15 Temmuz gecesinde büyük bir stratejik üstünlük sağladı.” dedi.
Darbe girişimi gecesinde Whatsapp savaşları yaşandığına dikkati çeken Eraslan, WhatsApp’ı dijital bir karargah gibi kullanan Fetullahçı Terör Örgütü’ne mensup darbeci subayların, oluşturdukları grup üzerinden darbe girişimini koordine ettiklerini kaydetti. Eraslan, gecenin ilerleyen dakikalarında özellikle AK Parti teşkilatlarının WhatsApp üzerinden haberleştiğini ve halka mesaj attıklarını dile getirdi.
Darbecilerin en az 2 yıldır kullandığı ve birçok kişinin bile adını ilk defa duyduğu ByLock programına ilişkin de bilgi veren Eraslan, yüksek kripto özelliği taşıyan ve sıradan haberleşmede çok kullanılmayan bu uygulamanın kimler tarafından niçin seçildiğinin de o gece belli olduğunu anlattı.
Yalnızca resmi olmayan bazı internet siteleri aracılığıyla indirilebilen yazılımda mesajların, bir süre sonra silinebilme özelliğine sahip olduğunu belirten Eraslan, kullanıcı sayısının 100 bini geçtiği tahmin edilen bu uygulamayı telefonlarında bulunduranları ise MİT’in deşifre ettiğini, çalışmaların sürdüğünü aktardı.
Eraslan, FETÖ’nün ayrıca yine yüksek şifreleme özelliği bulunan Eagle adlı uygulamayı da kullandığını vurguladı.
– “Youtube’da 500 bine yakın 15 Temmuz temalı video var”
Doç. Dr. Eraslan, darbe sonrası Facebook’ta özellikle o gecenin resimlerinin ve kahramanlıklarının paylaşılmasının yanı sıra, darbe karşıtı söylemlerin ve aynı zamanda birçok yalan haberin de yayımlandığını aktardı.
Eraslan, Youtube’da 500 bine yakın 15 Temmuz temalı video bulunduğunu, Instagram’da ise daha çok darbe gecesi yaşananlar ve demokrasi nöbetlerinde kişilerin resimleri ile mesajlarının yayımlandığını söyledi.
Toplumsal bilincin diri tutulması ve bu örgüt ile mücadelede sosyal medyanın etkin kullanılmasının önemine değinen Eraslan, şunları dile getirdi:
“Sosyal medya, geleneksel medyanın ağır, hantal ve kontrolcü yapısından farklı olarak hızlı, sansürsüz ve çoklu yapısıyla çok ciddi bir sınav vermiştir. 15 Temmuz gecesi belki birçokları için işe yaramaz, zaman israfı olarak görülen sosyal medya, bir anda resmi olmayan habercilik ve vatandaş gazeteciliği şekline bürünerek hızlı ve sıcak bilgiler ile halka hizmet etti.
Sosyal medya darbe gecesi çok önemli bir işlev görmüş ve darbenin engellenmesinde etkili bir araç olmuştur. Menfur darbe girişimi üzerinden iki ay geçti, ilk günlerin heyecanı doğal olarak azaldı. Sosyal medya üzerinden FETÖ/PDY terör örgütünün yapı, amaç ve işleyişinin küçük video ve kliplerle halka anlatılması gerekiyor. Eğitim, ekonomi, din, askeri gibi alanlardaki örgütlenme biçimlerinin açık bir şekilde işlenmesi ve halka doğrudan aktarılması mücadelede önem arz ediyor. İlgili kurumların bu işi üstlenmesi gerekiyor.”
